„რაღაც ახალი იწყება!“
„რესპუბლიკის მოედანზე“, „რიონის ხეობის მცველებმა“, პროტესტის ნიშნად, კარვები გაშალეს და თუ ხელისუფლება „ნამახვანჰესზე“ უარს არ იტყვის, რიონის მთავარი მცველი, ვარლამ გოლეთიანი აცხადებს, რომ მასობრივი პროტესტი და სამთავრობო უწყებების პიკეტირება დაიწყება, რასაც მთელი ქვეყნის პარალიზება მოჰყვება. ყველაფერი ეს, 26 მაისის ანუ საქართველოს დამოუკიდებლობის დღის წინ ხდება და იმ ფონზე, როცა ხელისუფლება 26 მაისს, რუსთაველზე აღლუმის ჩატარებას გეგმავს, ჩნდება კითხვები - პიკეტირებასა და პარალიზებაზე საუბარი ხომ არ არის პროვოკაციის მცდელობა, რომლის უკანაც ნებისმიერი უცხო ქვეყნის, თუნდაც რუსეთის ძალა შეიძლება იდგეს? ამასთან, რა პარალელის გავლება შეგვიძლია 2011 წლის 26 მაისის მოვლენებსა და დღევანდელ პროცესებს შორის? 2011 წლის 26 მაისი, რომლის დროსაც საპროტესტო აქციების ინიციატორი დემოკრატიული მოძრაობის ლიდერი, ნინო ბურჯანაძე გახლდათ და აქციების უმოწყალო დარბევას მსხვერპლი მოჰყვა, ნაციონალური მოძრაობის მმართველობის „შავ ლაქად“ დღემდე ითვლება და საინტერესოა, დღესაც ხომ არავინ ცდილობს იგივე სცენარის განმეორებას? ასევე, საინტერესოა, შესაძლოა თუ არა, რომ ვინმემ გულწრფელი პროტესტი სათავისოდ, არასწორი მიმართულებით წარმართოს და გამოყენოს? - „ვერსია“ პოლიტოლოგ ვახტანგ ძაბირაძეს ესაუბრა.
- ბატონო ვახტანგ, რა პარალელს გაავლებთ 2011 წლის 26 მაისისა და დღევანდელ პროცესებს შორის?
- აბსოლუტურად განსხვავებული პოლიტიკური, სოციალური და ეონომიკური ვითარებაა. ამასთან, პროტესტის თემაც აბსოლუტურად განსხვავებულია. გულწრფელად გითხრათ, არასდროს მივესალმები, მით უმეტეს, მაშინდელი ხელისუფლების მხრიდან, აქციის მონაწილეთა კატასტროფულ დარბევას. მაშინაც ვმონაწილეობდი და გამოვხატავდი პროტესტს, მაგრამ დღევანდელი ვითარება აბსოლუტურად სხვა კონტექსტია... რადიკალიზმის, ქუჩების გადაკეტვისა და პარალიზების მომხრე არც მაშინ ვიყავი და არც ახლა ვარ. დარწმუნებული ვარ, ეს შედეგს არ მოიტანს.
ეს არ არის პოლიტიკური მოძრაობა და მიმაჩნია, რომ რაღაც ახალი გაჩნდა ქართულ სინამდვილეში, როდესაც პოლიტიკურ მოძრაობებსა და პროტესტს ანაცვლებს სოციალურ-საზოგადოებრივი პროტესტი. მგონია, რომ ეს, სწორედ ამ ტიპის მოძრაობაა. ვერც იმის ადამიანურ რესურსს ვხედავ, რომ დიდხანს გაგრძელდეს ეს პროტესტი. რაც შეეხება იმას, ხომ არ იმართება ეს პროტესტი რუსეთიდან, რა, 26-ში რომ არ იყოს და 30-ში დაიწყონ პარალიზება, მაშინ არ იქნება რუსული, თუ ეს რუსეთს აწყობს? ჩვენთან ხომ ყველაფერი ასეა, სამწუხაროდ, თუ ერთ მხარეს რამე არ მოსწონს, არის რუსული და მეორე მხარეც აბრალებს რუსეთს, სულ „რუსული“ ვართ - პოზიციაც, ოპოზიციაც... რუსული გავლენა საქართველოში არსებობდა, არსებობს და იარსებებს, მაგრამ რუსული ფენომენის წინააღმდეგ, ყველაზე ქმედითი დემოკრატიული სტრუქტურების შექმნაა, რაც საქართველოს არც ერთ ხელისუფალს არ უნდა.
- ბატონო ვახტანგ, მნიშვნელოვანია, რომ 26 მაისს, დაგეგმილია აღლუმი დამოუკიდბლობის დღის აღსანიშნავად, ასეთ დროს პიკეტირება და პარალიზების მცდელობა ერთგვარ პროვოკაციად არ ჩაითვლება?
- ზოგადად, ეს არც 26-ში მომწონს და არც - 25-ში, რადგან ეს ქმედება შედეგს არ მოიტანს. თუ რიონის დამცველები, ან სხვები სერიოზული რაოდენობის საზოგადოების მობილიზებას შეძლებენ, ეს სხვა თემაა. თუ პიკეტირებას აპირებენ, არ მგონია, 26-ში აღლუმს შეუშალონ ხელი. ეს იქნება საოცრად არასწორი გადაწყვეტილება და დიახ, გეთანხმებით, ასეთ შემთხვევაში, ეს იქნება პროვოკაციული გადაწყვეტილება იმიტომ, რომ 26 მაისი არის დამოუკიდებლობის დღე, ვინმეს მოგვწონს თუ არა! ამასთან, აუცილებლობა არ არსებობს, მაინცდამაინც, 26 მაისს გადაკეტონ რუსთაველი, ამიტომ ყოვლად გაუმართლებლად მიმაჩნია 26 მაისს, რამე ანტისახელისუფლებო გამოსვლა. შეუძლიათ, ცალკე ჩაატარონ მიტინგი, მაგრამ ეს დამოუკიდებლობის დღეა და უნდა გავაცნობიეროთ ყველამ. არც მაშინ, 2011 წელს იყო სწორი გადაწყვეტილება 26 მაისის აღლუმის ჩაშლა და პიკეტირების მცდელობა - ეს პოლიტიკურად არასწორი გადაწყვეტილება გალხდათ, ამიტომ ახლაც საშინლად არასწორი იქნება. ვინც ამისკენ უბიძგებს აქციის ორგანიზატორებს, მაინცდამაინც, 26 მაისს მოხდეს ეს პიკეტირება, უნდა მიხვდნენ, რომ ეს ხალხი, მინიმუმ, არაკეთილგონიერია.
- არაერთ ადამიანს უჩნდება კითხვა - ვინ აფინანსებს ამ პროტესტს, მით უმეტეს, როცა საქმე ორგანიზებულ საპროტესტო აქციასთან გვაქვს. ამასთან, მნიშვნელოვანია პოლიტიკაში ახლადშემოსული ლევან ვასაძის აქტიურობაც, რომელიც, ასევე, აპრიტესტებს ჰესის მშენებლობას...
- ჩემი აზრით, ყველაფრის საკმაოდ გაბუქება ხდება. რა თანხებზეა ლაპარაკი, რამდენადაც ვუსმინე, მათ მხარს უჭერენ ემიგრანტები და მათგან იღებენ თანხას, რაც უნდა იყოს გამჭვირვალე. არ ვიცი, ვინ და როგორ აფინანსებს... ლევან ვასაძე თუ იქ მიდის და საზოგადოების გარკვეული ნაწილი თვლის, რომ ვასაძე ხელისუფლების თამაშს თამაშობს, მაშინ გამოდის, რომ ხელისუფლებას უნდა, ლევან ვასაძე მიაწებოს ამ საპროტესტო აქციას.
საერთოდ, რა განსხვავებაა პოლიტიკურ და საზოგადოებრივ პროტესტს შორის? - პოლიტიკურ პროტესტში უნდა იყოს იდეოლოგიური ან პარტიული თვალსაზრისით თანხვედრა. საზოგადოებრივი პროტესტში კი რა მნიშვნელობა აქვს, იქ იქნება მემარჯვენე, მემარცხენე, რუსეთუმე, თუ პროდასავლელი? ეს ხომ ჩვენი საზოგადოებაა და არ შეიძლება, რომ ამ ჭრელ საზოგადოებას, ამ თემაზე ერთნაირი შეხედულება ჰქონდეს? რასაც ვხედავ, სახელისუფლებო და არასახელისუფლებო არხებიც ცდილობენ, ამ მოძრაობას დაუპირისპირდნენ. ყველას აქვს საკუთარი ინტერესი, ამიტომ მათ უნდა მოახდინონ ფინანსების დემონსტრირება, რა ხარჯები აქვთ, ხოლო თემა, რომ მათ ვიღაც აფინანსებს და რუსული ფული მოდის, ჩემი აზრით, შავი პიარია... არა მარტო ამ შემთხვევაში, როცა ვინმეს ვინმე არ მოსწონს, ყველა რუსული გავლენის ქვეშაა და ბოლო-ბოლო, ამ ქვეყანაში არ არის რომელიმე საზოგადოებრივი ჯგუფი, ხელისუფლების გარდა, რომელსაც რუსეთი მაინცდამაინც არ ეხატებოდეს გულზე? ჩვენ ხომ ხელისუფლება ყოველთვის ანტირუსული გვყავს?!
მგონია, რომ რაღაც ახალი იწყება პარტიული პოლიტიკის მიღმა - „საზოგადოებრივი მოძრაობა“ და მხოლოდ რიონჰესს კი არა, ვგულისხმობ ბორჯომის, ნაბეღლავის, ჭიათურის პროტესტს. სოციალური თემები შემოდის, რაც სულ იყო ქართულ პოლიტიკაში, მაგრამ ყველაფერ ამას, ყოველთვის ნიღბავდნენ და ფუთავდნენ პოლიტიკური თემებით. ახლა პოლიტიკური საბურველი შორდება და წინ მოდის სოციალური თემები.
- და ეს რისი მანიშნებელია, ბატონო ვახტანგ?
- ჩემი სოლიდარობა ამ აქციის მიმართ, ძირითადად, მაინც იმითაა განპირობებული, რომ რეალური საზოგადოება გაჩნდეს. არაფერი საწინააღმდეგო არ მაქვს არასამთავრობოებთან, მაგრამ ისინი არიან მედიისა და დასავლეთისთვის. რეალურ გავლენას არასამთავრობოები ჩვენს საზოგადოებაზე ვერ ახდენენ. ეს აქცია რომ ხელისუფლების შეცვლას ითხოვდეს, იქნებოდა პოლიტიკური, მაგრამ ჩვენ უნდა ვისწავლოთ, რომ ხელისუფლება ვაიძულოთ, ის პრობლემა გადაჭრას, რომელიც საზოგადოებას აქვს და ამასთან, სოლიდარობაც უნდა ვისწავლოთ.
ძალიან მაინტერესებს, ამ აქციაზე არიან ის ადამიანები, რომლებიც „ხუდონჰესის“ წინააღმდეგ გამოდიოდნენ ამ რამდენიმე წლის წინ? უცხადებენ ისინი სოლიდარობას? იმედი მაქვს, რომ ჩვენი საზოგადოება ნელ-ნელა გამოვა პოლიტიკური ეიფორიიდან და სამოქალაქო საზოგადოება გახდება, რომელიც იქნება მომთხოვნი ხელისუფლების მიმართ. მაშინ შევძლებთ, დემოკრატიისკენ ნაბიჯი მართლა გადავდგათ.