ეკონომიკა

მე-11 მოწვევის პარლამენტის მიერ დამტკიცებული 2025 წლის ბიუჯეტში ჩამოთვლილია ის საგზაო პროექტები, რომელთა დაწყებაც წელს „ქართული ოცნების“ მთავრობისთვის პრიორიტეტს წარმოადგენს.

1-ელი იანვრიდან საქართველოში სამინისტროების რაოდენობა 13-მდე გაიზარდა. კერძოდ, სპორტის და კულტურის სამინისტრო გაიყო და ცალ-ცალკე უწყებად ჩამოყალიბდა. აღნიშნულს ითვალისწინებს „საქართველოს მთავრობის სტრუქტურის, უფლებამოსილებისა და საქმიანობის წესის შესახებ“ საქართველოს კანონში ცვლილება.

ცვლილების თანახმადაც, კანონის ამოქმედებიდან არაუგვიანეს 3 თვისა უფლებამონაცვლე სამინისტროები უფლებამოსილნი იქნებიან, დაიწყონ რეორგანიზაცია (მათ შორის, ფუნქციათა ანალიზის საფუძველზე ოპტიმიზაცია).

ცნობისთვის, სპორტის და კულტურის სამინისტროს გაყოფა ირაკლი კობახიძემ 26 ოქტომბრის არჩევნებამდე დააანონსა, როცა თინათინ რუხაძე სპორტის და კულტურის მინისტრად დანიშნა. მანვე განაცხადა, რომ სამინისტროების გაყოფის შემდეგ კულტურის სამინისტროს ხელმძღვანელად თინათინ რუხაძე დარჩება. ხოლო სპორტის მინისტრად მისი ამჟამინდელი მოადგილის შალვა გოგოლაძის დანიშვნა იგეგმება.

რაც შეეხება ბიუჯეტს, 2025 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის პროექტის (მესამე წარდგენისთვის) მიხედვით, ორივე სამინისტროს 2025 წლის ბიუჯეტის პროექტის გეგმა ჯამში შეადგენს - 596,115,000 ლარს: კულტურის სამინისტროს ბიუჯეტი განსაზღვრა 297,649,500 ლარით, ხოლო სპორტის სამინისტროს ბიუჯეტი 298,465,500 ლარით. ცნობისთვის, სპორტის და კულტურის სამინისტროს ჯამური ბიუჯეტი 2024 წელს 506 456 000 მლნ ლარი იყო.

2025 წლისთვის იზრდება ორივე სამინისტროს შრომის ანაზღაურების ჯამური ხარჯიც. კერძოდ, საქართველოს კულტურის და სპორტის სამინისტროს აპარატის შრომის ანაზღაურება 2025 წლის ბიუჯეტის პროექტის (მეორე წარდგენა) თანახმად შეადგენდა - 6,028,000 ლარს, ხოლო თითოეულ სამინისტროს ნაწილში ჯამურად განისაზღვრა - 8,220,400.00 ლარი, მათ შორის: კულტურის სამინისტრო - 5 126 300 ლარი, სპორტის სამინისტრო - 3,094,100 ლარით.

2025 წლიდან პენსია 35 ლარით იზრდება. აღნიშნულთან დაკავშირებით ლაშა ხუციშვილმა პარლამენტში 10 დეკემბერს განაცხადა. სამინისტროს ინფორმაციით, საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს ასიგნებები განისაზღვრა 8 მილიარდ 820 მილიონი ლარის ოდენობით.

ასიგნებების ფარგლებში გათვალისწინებულია, რომ მოსახლეობის სოციალური დაცვაზე – 6 მილიარდ 353 მილიონ ლარზე მეტი დაიხარჯოს, მათ შორის:

საპენსიო უზრუნველყოფა – 4 მილიარდ 498 მილიონი ლარი, რომლის ფარგლებშიც, სამთავრობო პროგრამის შესაბამისად, 70 წლამდე ასაკის პირთა პენსია იზრდება 35 ლარით და 2025 წლის იანვრიდან განისაზღვრება 350 ლარით. 70 წლის და მეტი ასაკის პირთათვის პენსია, ასევე, იზრდება 35 ლარით და განისაზღვრება 450 ლარის ოდენობით.
მაღალმთიან დასახლებებში მცხოვრები პენსიონერებისთვის კანონით განსაზღვრული 20%-იანი დანამატების გათვალისწინებით, 70 წლამდე პირთა პენსია იქნება 420 ლარი, ხოლო 70 წლის და მეტი ასაკის პირთა პენსია 540 ლარი;
გარდა ამისა, უწყების ცნობით, იზრდება სახელმწიფო კომპენსაციების მიმღებ პირთა კომპენსაციის ოდენობები, რომელთა დაანგარიშება დაკავშირებულია სახელმწიფო პენსიის ოდენობაზე.

„სახელმწიფო კომპენსაციის/სახელმწიფო აკადემიური სტიპენდიის ზედა ზღვრის ოდენობა განისაზღვრება 1 035 ლარით, ხოლო ოჯახის წევრის გარდაცვალების გამო კომპენსაციის მიმღებ პირებზე გასაცემი სახელმწიფო კომპენსაციის ზედა ზღვრის ოდენობა განისაზღვრება 1 235 ლარით“, – წერია რელიზში.

უწყების ცნობით, მოსახლეობის მიზნობრივი ჯგუფების სოციალური დახმარებაზე ჯამში 1 მილიარდ 639 მილიონ ლარამდე გამოიყოფა:

„აღნიშნული თანხის ფარგლებში, კანონმდებლობის შესაბამისად გათვალისწინებულია მკვეთრად გამოხატული და 18 წლამდე შშმ პირების, ასევე, დანარჩენი კატეგორიის შშმ პირთა სოციალური გასაცემლის ზრდა 35 ლარით, ასევე, გათვალისწინებულია 120 ათას სოციალურ სარეიტინგო ქულამდე მყოფი ოჯახების 16 წლამდე ბავშვების ყოველთვიური 200-ლარიანი დახმარების დაფინანსება“. 

2025 წელს სოციალური შეღავათებისთვის მაღალმთიან დასახლებებში გათვალისწინებულია 113,0 მლნ ლარი. უწყება ამბობს, რომ პენსიის ზრდის შესაბამისად, იზრდება საპენსიო დანამატის მოცულობაც.

სოციალური რეაბილიტაციისა და ბავშვზე ზრუნვის პროგრამის დაფინანსება შეადგენს 95,0 მილიონ ლარს.

რაც შეეხლება მოსახლეობის ჯანმრთელობის დაცვას – გათვალისწინებულია 1 მილიარდ 859 მილიონი ლარი, მათ შორის, საყოველთაო ჯანდაცვის დაფინანსება შეადგენს 1 მილიარდ 220 მილიონ ლარს.

„პროგრამის ფარგლებში, გათვალისწინებულია პირველადი ჯანდაცვის პერსონალის ხელფასების ზრდა; სამედიცინო დაწესებულებათა რეაბილიტაცია და აღჭურვა – 100 მილიონი ლარი; დასაქმების სისტემის რეფორმების პროგრამა – 112 მილიონ ლარზე მეტი; იძულებით გადაადგილებულ პირთა და მიგრანტთა ხელშეწყობა – 268 მილიონი ლარი“, – აცხადებს უწყება.

2025 წელს ბიზნესი გაზრდილი საგადასახადო წნეხით და ახალი რეგულაციებით ხვდება. რეგულაციების ნაწილი ქართული ოცნების პარლამენტმა წლის ბოლოს დაჩქარებული წესით მიიღო, ხოლო რეგულაციების ნაწილი წინა წლებში განხორციელებულ საკანონმდებლო ცვლილებებს უკავშირდება.

1-ელი იანვრიდან ვისაც შემოსავალი ლარში აქვს, უცხოურ ვალუტაში ₾500,000-ის ეკვივალენტზე ნაკლებ სესხს ვერ აიღებს
სესხის აღებისას, 2025 წლის 1-ელი იანვრიდან ცვლილებები ამოქმედდება. ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებლის ბრძანების მიხედვით, მოქალაქეები, რომლებსაც შემოსავალი ლარში აქვთ, 500 000 ლარამდე სესხის აღებას მხოლოდ ლარში შეძლებენ. სებ-ის განცხადებით ეს ცვლილება მიმართულია საბანკო კრედიტების დოლარიზაციის შემცირებისკენ.

1-ელი იანვრიდან თამბაქოს ნაწარმზე აქციზის ღირებულება იზრდება
თამბაქოს ცალკეულ პროდუქტზე აქციზის განაკვეთი იზრდება. საუბარია ერთ სიგარეტის კოლოფზე აქციზის 20 თეთრით, 1.70-დან 1.90 ლარამდე გაზრდაზე. ხოლო 15 თეთრით 1.85 ლარამდე გაიზრდება ასევე აქციზის განაკვეთი გასახურებელი თამბაქოს ნაწარმზე.

1-ელი იანვრიდან სათამაშო ბიზნესისთვის მოგების გადასახადი იზრდება
2025 წლიდან იმ კომპანიებისთვის, რომლებიც ონლაინ აზარტული თამაშების გამართვის ლიცენზიას ფლობენ, მოგების გადასახადი არსებული 15%-დან 20%-მდე გაეზრდებათ.

1-ელი იანვრიდან თბილისში, პიკის საათებში, დისტრიბუციის მანქანების მოძრაობა შეიზღუდება
თბილისში დილის 08:00-დან 11:00 საათამდე და 17:00-დან 20:00 საათამდე პერიოდში, მოძრაობის შეზღუდვა სხვა დიდგაბარიტიან ტრანსპორტთან ერთად, უკვე დისტრიბუციის ავტომანქანებსაც შეეხება. აღნიშნული რეგულაცია ითვალისწინებს შეზღუდვას N2 და N3 კატეგორიების სატრანსპორტო საშუალებებით დისტრიბუციაზე და არ ეხება M2 კატეგორიის სატრანსპორტო საშუალებებს.

1 იანვრიდან ერთი ავტომობილის რეექსპორტისთვის საფასური 150 ლარით გაიზრდება - შსს-ს მომსახურების სააგენტოს სერვისები ძვირდება
შსს-ს მომსახურების სააგენტოს ცალკეული მომსახურებები ძვირდება. კერძოდ, მნიშვნელოვნად იზრდება საექსპერტო შემოწმებისთვის, აგრეთვე საბაჟო დეკლარაციის შევსებისთვის ან აღრიცხვის მოწმობის გამოწერისთვის მომსახურების საფასური. საექსპერტო შემოწმება როგორც სააგენტოს სტრუქტურული ერთეულის ფარგლებს გარეთ, ასევე, მის ფარგლებში იზრდება 70 ლარით, ხოლო საბაჟო დეკლარაციის შევსება ან აღრიცხვის მოწმობის გამოწერის საფასური ძვირდება 80 ლარით.

1-ელი იანვრიდან 2014 წლამდე წარმოებული სატვირთო მანქანების და ავტობუსების იმპორტი იკრძალება
2025 წლის 1 იანვრიდან საქართველოში 2014 წლამდე წარმოებული სატვირთო მანქანებისა და ავტობუსების იმპორტი აიკრძალება. იმპორტის შეზღუდვა ევრო-5 სტანდარტზე საქართველოს გადასვლასთან დაკავშირებით წესდება.ამ სტანდარტზე გადასვლა ნიშნავს, რომ 2025 წლის 1 იანვრიდან საქართველოში აიკრძალება იმ სატვირთო მანქანებისა და ავტობუსების რეგისტრაცია და იმპორტი, რომლებიც არ აკმაყოფილებენ მითითებულ სტანდარტს.

4 იანვრიდან გარკვეულ ავტომობილებს სიჩქარის შემზღუდველი მოწყობილობის გამოყენებაზე შეამოწმებენ
მომავალი წლიდან გზისპირა ზონებში, როგორც ადგილობრივი, ისე საერთაშორისო გადამზიდავების საგზაო ინსპექტირება განხორციელდება. კერძოდ, M2, M3, N1, N2, N3, O3, O4 კატეგორიის სატრანსპორტო საშუალებების შემოწმებას შინაგან საქმეთა სამინისტროს დახმარებით განახორციელებს სახმელეთო ტრანსპორტის სააგენტოს უფლებამოსილი პირი.

1-ელი თებერვლიდან პიროტექნიკური ნაწარმის იმპორტი/ექსპორტი/რეალიზაცია დარეგულირდება
1-ელი თებერვლიდან საქართველოში პიროტექნიკური ნაწარმის იმპორტი, ექსპორტი, წარმოება და რეალიზაცია მხოლოდ სპეციალური ნებართვა/ლიცენზიის საფუძველზე იქნება დასაშვები. კანონპროექტის მიხედვით, ნებართვებს შს სამინისტროს საგანგებო სიტუაციების მართვის სამსახურის მმართველობის სფეროში შემავალი – სახელმწიფო რეზერვებისა და სამოქალაქო უსაფრთხოების სერვისების სააგენტო გასცემს. საკანონმდებლო პაკეტის გათვალისწინებით, პიროტექნიკური ნაწარმის წარმოების, რეალიზაციის, იმპორტისა და ექსპორტის ნებართვის საფასური 200-200 ლარის ოდენობით განისაზღვრება.

1-ელი თებერვლიდან სამშენებლო სექტორში მცირე მეწარმეებისთვის საგადასახადო შეღავათი უქმდება
1 თებერვლიდან სამშენებლო სექტორში მცირე მეწარმის სტატუსის მქონე პირები 1%-ის ნაცვლად 20%-ით დაიბეგრებიან ნებისმიერ ხელშეკრულებაში, რომელთაც გააფორმებენ კომპანიებთან და მეწარმე იურიდიულ პირებთან, მათთვის შეღავათი შენარჩუნდება მხოლოდ მაშინ თუკი კონტრაქტს გააფორმებენ სხვა ფიზიკურ პირთან, რომელიც მეწარმის სტატუსს არ ატარებს.

1-ელი აპრილიდან თამბაქოს სადა შეფუთვის რეგულაცია ამოქმედდება
2025 წლის პირველი აპრილიდან თამბაქოს სადა შეფუთვის რეგულაციის ძალაში შესვლის შემდეგ, პროდუქციაზე ბრენდების ლოგოები, განმასხვავებელი ფერები და აღწერები აღარ იქნება განთავსებული. ბრენდის სახელი შეფუთვაზე უნიფიცირებული შრიფტით იქნება დაწერილი, ხოლო შეფუთვის ფერი და იერსახე სტანდარტიზებულად ერთნაირი იქნება. 2025 წლის 1 მარტამდე შესაძლებელია თამბაქოს ნაწარმის დღეს არსებული ფორმით შემოტანა და 2025 წლის 1 აპრილამდე მისი რეალიზაცია.

1-ელი ივნისიდან ავტოსადგურების სერტიფიცირება სავალდებულო ხდება
2025 წლის 1-ელი ივნისიდან ავტოსადგურებს სერტიფიცირების ვალდებულება უჩნდებათ. სერტიფიცირების ფასი სადგურის კატეგორიის მიხედვით 1000-ლარიდან 10 000-ლარის ფარგლებში მერყეობს. სერტიფიკატი გაიცემა 5 წლის ვადით. ასევე პირველი ივნისიდან 150 კმ-ზე მეტით დაშორებულ პუნქტებს შორის მგზავრების გადაყვანა მიკროავტობუსებით აიკრძალება და დასაშვები მხოლოდ ავტობუსებით იქნება.

საქართველოს ეროვნულმა ბანკმა მათ ვისაც ეროვნულ ვალუტაში აქვს შემოსავალი 500,000 ლარამდე სავალუტო სესხის აღება შეუზღუდა - შესაბამისი გადაწყვეტილება ეროვნული ბანკის ფინანსური სტაბილურობის კომიტეტმა 27 ნოემბერს მიიღო, ხოლო 18 დეკემბერს სებ-ის პრეზიდენტობის მოვალეობის შემსრულებლის ბრძანებაც გამოიცა. სებ-ში განმარტავენ, რომ ეს ცვლილება საბანკო კრედიტების დოლარიზაციის შემცირებისკენაა მიმართული.

ეროვნულმა ბანკმა სავალუტო სესხების ზღვარი 2024 წელსაც გაზარდა, როდესაც ის არაჰეჯირებული მსესხებლებისთვის 200,000 ლარიდან 400,000 ლარამდე გაზარდა. 18 დეკემბრის ბრძანებით კი ზღვარი 500 000 ლარამდე იზრდება და საქართველოს მოქალაქე, რომელსაც შემოსავალი ლარში ერიცხება, ბანკებიდან უცხოურ ვალუტაში ფულს ვერ ისესხებს, თუ 500 000 ლარის ექვივალენტზე ნაკლები თანხა სჭირდება.

2024 წლის მნიშვნელოვანი მოვლენები საქართველოს ეკონომიკაში, რომელსაც BMG-მ მოუყარა თავი.

აშშ-მა ბიძინა ივანიშვილს უფლებების შეზღუდვისა და რუსეთის სასარგებლოდ საქართველოს ევროპული ინტეგრაციის ძირის გამოთხრისთვის ფინანსური სანქციები დაუწესა

2024 წლის 27 დეკემბერს ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა ბიძინა ივანიშვილს პერსონალური ფინანსური სანქციები დაუწესა, რაც რუსეთის სანქციების პაკეტიდან განხორციელდა. სახელმწიფო დეპარტამენტი მიუთითებს, რომ ივანიშვილის ქმედებები, რაც საქართველოში ფუნდამენტური უფლებების შეზღუდვაში გამოიხატა, ასევე ივანიშვილის გადაწყვეტილებები საქართველოს ევროპული ინტეგრაციის გზისთვის ძირის გამოთხრაში მდგომარეობდა, რუსეთისთვის სასარგებლო ქმედებებს წარმოადგენდა. აღნიშნულიდან გამომდინარე ივანიშვილს პერსონალური სანქციები დაუწესდა. სანქცირების გადაწყვეტილებაში აღნიშნულია, რომ სანქცირება შეეხება ივანიშვილის მიერ სინგაპურში მოგებულ დავასაც, რომლის ფარგლებში მისაღები 461 მილიონი დოლარის კომპენსაციის განკარგვა მხოლოდ იმ შემთხვევაში შეიძლება მოხდეს, თუკი აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი შესაბამის ლიცენზიას გასცემს.

2024 წლის განმავლობაში აშშ-მა გლობალური მაგნიტსკის აქტით დაასანქცირა შს მინისტრი ვახტანგ გომელაური ასევე ფინანსური სანქციები დაუწესდა გდდ დეპარტამენტის უფროსს ზვიად ხაზარიშვილს და მის მოადგილეს მილერი ლაგაზაურსა და მირზა კეზევაძესაც. აშშ-მა გასული წლის განმავლობაში ქართული ოცნების მაღალჩინოსნებს, მათი ოჯახის წევრებსა და ხელისუფლებასთან დაკავშირებულ პირებს სავიზო სანქციები დაუწესა.

2024 წელს აშშ-მა საქართველოსთან სტრატეგიული პარტნიორობის შეთანხმების შეჩერებაც მოახდინა.

2024 წლის 11 თვეში საქართველოს ეკონომიკა 9.4%-ით გაიზარდა

საქსტატის წინასწარი შეფასებით, 2024 წლის 11 თვეში საქართველოს ეკონომიკა 9.4%-ით გაიზარდა. ამასთან, ფინანსთა სამინისტრო მოელის რომ ქვეყნის ეკონომიკური ზრდა 9% იქნება. აღნიშნული პროგნოზის გათვალისწინებით, წელს საქართველოს მშპ-ის ზომა 90.9 მილიარდ ლარს მიაღწევს, ხოლო 2025 წელს კი ის 99.2 მილიარდ ლარამდე გაიზრდება. ამასთან, 2025 წლისთვის მთავრობა ქვეყანაში 6%-იან ეკონომიკურ ზრდას პროგნოზირებს, ანალოგიურია საერთაშორისო სავალუტო ფონდის (IMF) პროგნოზიც, რომელიც საქართველოში 6%-იან ზრდას მოელის.

2024 წელს ლარი აშშ დოლართან მიმართებით 4.3%-ით გაუფასურდა

2024 წლის განმავლობაში ლარი აშშ დოლართან მიმართებით 4.3%-ით გაუფასურდა. თუკი 2024 წლის 1 იანვარს ერთი დოლარი 2.68 ლარი ღირდა, ამჟამად ის 2.80 ლარი ღირს. დოლარისგან განსხვავებით ლარი გამყარდა ევროსთან მიმართებით, რადგანაც პირველ იანვარს ერთი ევრო 2.97 ლარი ღირდა, ხოლო ამჟამად მისი ფასი 2.93 ლარია. ამის მიზეზი დოლართან მიმართებით თავად ევროს 6%-იანი გაუფასურებაა მიმდინარე წლის განმავლობაში.

2024 წლის განმავლობაში ლარს გაუფასურების ორი ტალღა ჰქონდა, ორივე პოლიტიკური მიზეზით იყო განპირობებული - პირველი გაზაფხულზე, რაც ქართული ოცნების პარლამენტის მიერ რუსული კანონის დაბრუნებას მოჰყვა. მაშინ ერთი დოლარის ღირებულება 2.87 ლარამდეც გაიზარდა, თუმცა შემდგომში ზაფხულის თვეებში მისი კურსი კვლავ 2.70-ის მიდამოს დაუბრუნდა. გაუფასურების მეორე ტალღა დაიწყო 2024 წლის 28 ნოემბრის შემდეგ, რაც ქართული ოცნების ერთპარტიული პარლამენტის მიერ არჩეული პრემიერის ირაკლი კობახიძის განცხადებას მოჰყვა ევროკავშირთან 2028 წლამდე გაწევრიანების მოლაპარაკებების საქართველოს მხრიდან დღის წესრიგში არ დაყენების შესახებ.

2024 წელს საქართველოს სავალუტო რეზერვები $1 მილიარდით შემცირდა

2024 წლის განმავლობაში საქართველოს სავალუტო რეზერვების მოცულობა $1 მილიარდი დოლარით, 4.1 მილიარდამდე შემცირდა. ამ კლების მთავარი მდგენელი ეროვნული ბანკის მიერ წინასაარჩევნოდ მსხვილი ინტერვენციების განხორციელება იყო, რამაც სექტემბერ-ოქტომბერში 700 მილიონი დოლარი შეადგინა. სულ 2024 წლის განმავლობაში სებ-მა პირდაპირი ინტერვენციებისა და Bmatch პლატფორმით განხორციელებული ოპერაციებით გაყიდა 917 მილიონი დოლარი და იყიდა 454 მილიონი დოლარი, რაც 463 მილიონი დოლარის წმინდა გაყიდვებს ნიშნავს.

ეროვნულმა ბანკმა 2024 წელს სავალუტო რეზერვებში ოქრო დაამატა

2024 წლის მარტ-აპრილში საქართველოს ეროვნულმა ბანკმა 500 მილიონ დოლარად 7 ტონა მონეტარული ოქრო შეიძინა, რომელიც შემდგომში საქართველოში დასაწყობდა. გასული წლის განმავლობაში ოქროს ფასი მკვეთრად გაიზარდა, რისი გათვალისწინებით სავალუტო რეზერვებში არსებული ოქრო იმაზე 100 მილიონი დოლარით მეტი ღირს, ვიდრე შეძენის დროს ღირდა.

მონეტარული ოქროს გარდა, წელს სებ-მა ოქროს სერტიფიკატებითა და ოქროს ზოდებით ვაჭრობაც, სებ-მა ამ გზით ადგილობრივ ბაზარზე 45 მილიონ დოლარის ღირებულების ზოდები გაყიდა.

ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის პროექტის განსახორციელებლად მთავრობამ ჩინური კონსორციუმი CCCC შეარჩია

საქართველოს მთავრობამ 2024 წლის მაისში ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის ინვესტორის შესარჩევ გამოცხადებულ საერთაშორისო კონკურსში უპირატეს მონაწილედ ჩინური სახელმწიფო კორპორაცია CCCC დაასახელა, რომელიც იყო ერთადერთი, რომელმაც სახელმწიფოს სრული საინვესტიციო წინადადება წარუდგინა, რადგანაც კონკურსის საბოლოო ეტაპზე მყოფმა MSC-ის შვილობილმა TiL-მა წინადადება არ წარადგინა. აღნიშნულიდან გამომდინარე უპირატეს პრეტედენტად სწორედ CCCC დასახელდა, რომელიც სამხრეთ ჩინეთის ზღვაში ჩინეთის სასარგებლოდ ხელოვნური კუნძულების მშენებლობის გამო 2020 წლიდან აშშ-ის მიერ არის სანქცირებული და ამერიკულ კომპანიებს მასთან ფინანსური ოპერაციების განხორციელება ეკრძალებათ.

ეკონომიკის მინისტრმა ლევან დავითაშვილმა განაცხადა, რომ კომპანიასთან ამჟამად საინვესტიციო წინადადების დაზუსტების სამუშაოები მიმდინარეობს, მხოლოდ ამის შემდეგ შეიძლება კომპანიასთან საინვესტიციო შეთანხმება გაფორმდეს. ამასთან, ლევან დავითაშვილის თქმით, ანაკლიაში პორტის ფსკერის დაღრმავების სამუშაოები, რომლისთვისაც მიმდინარე წლის აგვისტოში ბელგიური კომპანია Jan De Nul-ი დაიქირავეს პროგრესი სწრაფი ტემპებით მიმდინარეობს.

პროექტის თანახმად, ანაკლიის პორტში პირველი საკონტეინერო გემები 2029 წელს უნდა შევიდნენ, პირველი ფაზის საინვესტიციო ღირებულება 600 მილიონი დოლარია და ის წლიურად 600,000 კონტეინერის გამტარიანობის ტერმინალის მშენებლობას ითვალისწინებს.

საქართველომ თურქულ კომპანია ENKA-სთან ნამახვანჰესზე $383-მილიონიანი დავა წააგო

საქართველოს მთავრობამ თურქულ კომპანია ENKA Insaat-თან, რომელიც ნამახვანის ჰესის პროექტს ახორციელებდა საერთაშორისო საარბიტრაჟო დავა წააგო. კომპანიის ინფორმაციით, საქართველოსთვის დაკისრებული კომპენსაცია 383.2 მილიონი დოლარია, რაც მიმდინარე გაცვლითი კურსით 1.1 მილიარდ ლარს შეადგენს.

Enka Renewables, რომელიც კომპანია ENKA-ს შვილობილია, 433 მეგავატის სიმძლავრის ნამახვანჰესის ჰიდროელექტროსადგურის კასკადს წყალტუბოს მუნიციპალიტეტში აშენებდა, პროექტის ექსპლოატაციაში შესვლა 2025-2026 წლებში იგეგმებოდა. პროექტის საინვესტიციო ღირებულება 800 მილიონი დოლარი იყო. BMG-ის კითხვაზე პასუხისას ირაკლი კობახიძემ განაცხადა, რომ სახელმწიფო დავას გააგრძელებს და შესაძლოა გადასახდელი კომპენსაცია 200 მილიონ დოლარამდე შემცირდეს.

"დავა გრძელდება და დავას აუცილებლად გავაგრძელებთ. ამ 300 მილიონიდან 200 მილიონი უკვე განხორციელებული ინვესტიციაა და სახელმწიფო არ იზარალებს ამ თანხას. რა თქმა უნდა გინდა 100 მილიონი იყოს და გინდ 10 მილიონი, ეს არის სერიოზული ზიანი", - განაცხადა კობახიძემ.

საქართველოში FDI შემცირდა

2024 წლის III კვარტალში საქართველოში სულ 198 მილიონი დოლარის პირდაპირი უცხოური ინვესტიცია შემოვიდა, რაც წინა წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით 55%-ით ნაკლებია. ხოლო მთლიანად 2024 წლის 9 თვეში FDI 966 მილიონი დოლარი იყო, რაც წლიურად 40%-ით არის შემცირებული.

BMG-იმ საქსტატიდან გამოითხოვა ინფორმაცია - რომელ კომპანიებში განხორციელდა ყველაზე დიდი მოცულობის ინვესტიციები. საქსტატის თანახმად, უმსხვილეს ინვესტორთა პირველ ათეულში შესული კომპანიები საქართველოში არაერთი წელია საქმიანობენ. სიაში მხოლოდ ერთი ახალი კომპანიაა - "თბილის დრაი პორტი", რომელიც თბილისთან ლოგისტიკური ცენტრის მშენებლობით არის დაკავებული.

Fitch-მა საქართველოს სუვერენული საკრედიტო რეიტინგის მოლოდინი გააუარესა

2024 წლის დეკემბერში საერთაშორისო სარეიტინგო სააგენტო Fitch-მა საქართველოს პერსპექტივა გააუარესა. განახლებული შეფასებით, Fitch-მა საქართველოს სუვერენული საკრედიტო რეიტინგი კვლავ “BB” დონეზე დაადასტურა. რაც შეეხება პერსპექტივას, ის "სტაბილურიდან" "ნეგატიურამდე" შეამცირა. ამასთან, მნიშვნელოვანია გარემოება, რომ 2024 წელს ეს საკრედიტო რეიტინგის მოლოდინის რიგით უკვე მეორე ცვლილება იყო, რადგანაც ზაფხულში Fitch-მა რეიტინგის პროგნოზი "პოზიტიურიდან" "სტაბილურამდე" შეამცირა.

ბიზნესის ინიციატივა - Freebusiness.ge

ქართული ოცნების ერთპარტიული პარლამენტის მიერ დამტკიცებული პრემიერის მიერ საქართველოს მხრიდან ევროკავშირში გაწევრიანების მოლაპარაკებების არ გახსნის საკითხის 2028 წლამდე დღის წესრიგში არ დაყენების შესახებ გაკეთებულ განცხადებას, ხელისუფლების მიერ მშვიდობიანი პროტესტანტების დარბევას, უკანონო დაკავებებსა და სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვას ბიზნესის მხრიდან მოჰყვა ინიციატივა Freebusiness.ge, რომელიც წარმოადგენს პეტიციას ბიზნესის მხრიდან იმის თაობაზე, რომ არსებული კრიზისული ვითარებიდან გამოსვლისთვის ქვეყანას ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნები ესაჭიროება. ამ ინიციატივას სულ 2,421 ბიზნესი მიუერთდა.