საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის (სემეკ) თავმჯდომარემ, დავით ნარმანიამ ევროკავშირის დაფინანსებით სემეკში მიმდინარე „თვინინგ ლაითის“ დახურვის ღონისძიებაზე მოხსენება გააკეთა.

„დარწმუნებული ვარ, სემეკის,  სხვა შესაბამისი უწყებებისა და საერთაშორისო ორგანიზაციების მჭიდრო თანამშრომლობით, საქართველო მალე შეძლებს შექმნას და განავითაროს კონკურენტული და გამჭვირვალე ენერგეტიკული ბაზარი, უზრუნველყოს ენერგეტიკული უსაფრთხოება და დამოუკიდებლობა. საერთაშორისო პროექტებისა და მიღებული გამოცდილების გამოყენებით, შევძლებთ სემეკის შესაძლებლობების გაზრდას, რათა გავაუმჯობესოთ რეგულირების სტანდარტები და ხელი შევუწყოთ ქვეყანაში მდგრადი და მიმზიდველი საინვესტიციო გარემოს არსებობას, ჯანსაღი კონკურენციის ჩამოყალიბებასა და, ამავდროულად, მომხმარებელთა ინტერესების დაცვას.

საქართველოს ენერგეტიკულ სექტორში ამჟამად ისტორიულ მოვლენებს ეყრება საფუძველი. მნიშვნელოვანი რეფორმები გატარდა საქართველოს კანონმდებლობის ევროპულ კანონმდებლობასთან ჰარმონიზებისა და შესაბამისი მარეგულირებელი ჩარჩოს ჩამოყალიბებისათვის. შემუშავდა არაერთი ნორმატიული აქტი, რომელიც უზრუნველყოფს კონკურენტული ბაზრის ფუქციონირებისათვის სათანადო სამართლებრივი ჩარჩოს შექმნას და ეფექტიან მონიტორინგს, ისევე როგორც მომხმარებელთა უფრო მაღალი დონის დაცვის მექანიზმების არსებობას. ამ პროცესში ციფრული ტექნოლოგიების განვითარება უმნიშვნელოვანესია“, - განაცხადა დავით ნარმანიამ.   

 ევროკავშირის დაფინანსებით, სემეკში მიმდინარე თვინინგ ლაითის პროექტის -„საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის მხარდაჭერა დიგიტალიზაციისთვის შესაბამისი გარემოს შექმნისა და დიგიტალიზაციის სტრატეგიის შემუშავების შესახებ“ ღონისძიებაზე სიტყვით წარდგნენ საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრის პირველი მოადგილე რომეო მიქაუტაძე, იტალიის ელჩი საქართველოში ენრიკო ვალვო, სემეკის წევრი და პროექტის ლიდერი გიორგი ფანგანი, საქართველოში ევროკავშირის წარმომადგენლობის პროექტების განყოფილების უფროსის მოვალეობის შემსრულებელი კატალინ გერმანი, იტალიის ენერგეტიკული მომსახურების სამსახურის (GSE) წარმომადგენლები, ალბერტო ბიანკარდი, პიეტრო ფალკონი.

საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ირაკლი ღარიბაშვილი ხორვატიის საგარეო და ევროპულ საქმეთა მინისტრს გორდან რადმანს შეხვდა. მხარეებმა ორ ქვეყანას შორის არსებული თანამშრომლობის ძირითადი მიმართულებები მიმოიხილეს და სხვადასხვა სფეროში თანამშრომლობის გაღრმავების პერსპექტივებზე იმსჯელეს. საუბარი შეეხო ევროინტეგრაციის გზაზე საქართველოს მიერ მიღწეულ მნიშვნელოვან პროგრესს. ხაზი გაესვა ევროკავშირის კანონმდებლობასთან საქართველოს ეროვნული საკანონმდებლო ბაზის თავსებადობის შესახებ ევროკომისიის მიერ გამოქვეყნებული ანგარიშის მნიშვნელობას. აღინიშნა, რომ საქართველო ევროკავშირის კანდიდატი ქვეყნის სტატუსს იმსახურებს და ეს ევროკომისიის ანგარიშმა კიდევ ერთხელ დაადასტურა. პრემიერ-მინისტრმა ხორვატიის საგარეო და ევროპულ საქმეთა მინისტრს საქართველოს სუვერენიტეტის, ტერიტორიული მთლიანობისა და ევროინტეგრაციის ურყევი მხარდაჭერისთვის მადლობა გადაუხადა. მთავრობის ადმინისტრაციაში გამართულ შეხვედრას ხორვატიის საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი საქართველოში ბრანკო ზებიჩი, საგარეო საქმეთა მინისტრი ილია დარჩიაშვილი და საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი ხორვატიაში ზაალ გოგსაძე ესწრებოდნენ.

საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს საგანგებო სიტუაციების მართვის სამსახურის მეხანძრე-მაშველები თურქეთის რესპუბლიკაში მომხდარი მიწისძვრის შედეგების სალიკვიდაციო და სამაშველო ღონისძიებებში მონაწილეობას უწყვეტ რეჟიმში განაგრძობენ. გასულ ღამეს, თურქეთში, ქალაქ ადიამანში რამდენიმე საათიანი უწყვეტი და რთული სამაშველო ღონისძიების შემდეგ, ქართველმა მეხანძრე -მაშველებმა ნანგრევებიდან, კიდევ ერთი ადამიანი ამოიყვანეს, რომელიც სამედიცინო დაწესებულებაშია გადაყვანილი. ამავდროულად შინაგან საქმეთა სამინისტროს საგანგებო სიტუაციების მართვის სამსახურის 40 მეხანძრე-მაშველი თურქეთის რესპუბლიკაში უკვე ჩავიდა. ქართველი მეხანძრე-მაშველები ძირითად ჯგუფს ქალაქ ადიამანში შეუერთდნენ. ქართული სამაშველო ჯგუფების ეფექტიანი მოქმედებისათვის ადგილზე მოწყობილია საველე შტაბი, რომელიც ქალაქ ადიამანის ოპერატიული მართვის ცენტრთანაა კოორდინაციაში. საქართველოს პრემიერ-მინისტრის ირაკლი ღარიბაშვილის გადაწყვეტილებით შინაგან საქმეთა სამინისტროს საგანგებო სიტუაციების მართვის სამსახური თურქეთში დაუყივნებლივ ჩაერთო სამაშველო ღონისძიებაში. ქალაქ ადიამანში 100 ქართველი მეხანძრე-მაშველი სრული სამაშველო აღჭურვილობით სამაშველო ღონისძიებას 24 საათიან რეჟიმში აგრძელებს.

გესტაციური დიაბეტი, იგივე, ორსულობის დიაბეტი, ორსულობისას, სისხლში განვითარებული შაქრის მაღალი რაოდენობაა და ძირითადად, მშობიარობის შემდეგ ქრება. შესაძლოა, გესტაციური დიაბეტი ორსულობის ნებისმიერ ეტაპზე განვითარდეს, თუმცა ყველაზე ხშირი ორსულობის მეორე ნახევარშია. ეს მაშინ ხდება, თუ ორგანიზმი ვერ გამოყოფს საკმარისი რაოდენობის ინსულინს (ჰორმონს, რომელიც ეხმარება სისხლში შაქრის დონის კონტროლს), რათა დააკმაყოფილოს ორსულობის დროს მომატებული მოთხოვნა. გესტაციურმა დიაბეტმა, შეიძლება, გამოიწვიოს პრობლემები, როგორც დედის ორგანიზმში, ასევე – ნაყოფის. ამ რისკის შემცირება შესაძლებელია, თუ დაავადება დროულად იდენტიფიცირდება და სწორად გაკონტროლდება. როგორია გესტაციური დიაბეტის მკურნალობის მეთოდი და რა უნდა გავითვალისწინოთ მისი არსებობის შემთხვევაში? – „ვერსია“ გინეკოლოგ ქეთავან მგალობლიშვილს ესაუბრა:

– ქალბატონო ქეთი, ზუსტად რას ნიშნავს გესტაციური შაქრიანი დიაბეტი?

– გესტაციური დიაბეტი ორსულობის დროს განვითარებული დიაბეტია. ამის გასაგებად ვაკეთებთ სისხლში შაქრის რაოდენობის განსაზღვრას. თუ მაჩვენებელი იქნება მაღალი, ამ შემთხვევაში, ვაკეთებთ დატვირთვით ტესტს. ყველაფერ ამას აქვს თავისი ნორმები, თუ ნორმაზე მაღალია მაჩვენებელი, ეს იმას ნიშნავს, რომ გესტაციური დიაბეტია. ასევე, მნიშვნელოვანია, როგორი ფორმის იქნება – მსუბუქი, საშუალო თუ მძიმე. როგორც წესი, გესტაციური დიაბეტი მშობიარობის შემდეგ ქრება და შეიძლება, ორსულობის ნებისმიერ ვადაზე განვითარდეს (ხშირად, ორსულობის მეორე ნახევარში ვითარდება).

– რა სიმპტომები ახასიათებს გესტაციური დიაბეტის მქონე ორსულს?

– ახასიათებს სხვადასხვა ნიშანი, მათ შორის, პირის სიმშრალე, წყლის მოთხოვნილება, ხშირი შარდვა, მომატებული შიმშილის გრძნობა. ამ შემთხვევაში, შესაძლებელია ვიფიქროთ, რომ საქმე გვაქვს გესტაციურ დიაბეტთან, თუმცა შეიძლება არ აღინიშნდებოდეს სიმპტომები. საჭიროა ენდოკრინოლოგის ჩართულობა, რადგან მხოლოდ ტესტის გაკეთება არ არის საკმარისი. ჩვენ, გინეკოლოგები, როგორც წესი, ამას ვადგენთ. თუ ზღვართან, ან მსუბუქი ფორმითაა, ვუნიშნავთ დიეტას, ხოლო მაღალი ციფრების შემთხვევაში, ენდოკრიონოლოგის კონსულტაცია აუცილებელია, რადგან ის დაეხმარება და ასწავლის, როგორ მართოს პროცესი. სამწუხაროდ, ისეთი პაციენტებიც არიან, რომლებსაც ინსულინს უნიშნავენ, თუმცა ეს არ ნიშნავს, რომ ინსულინი მთელი ცხოვრება უნდა იკეთოს. ბოლო ერთი წლის განმავლობაში, მყავდნენ პაციენტები, რომლებსაც იმდენად აგრესიული ფორმა და მაღალი მაჩვენებელი ჰქონდათ, რომ საჭირო გახდა ენდოკრინოლოგის ჩართვა და ინსულინის დანიშვნა.

– რამდენად ხშირია ორსულებში ეს დაავადება?

– 30 წელია, ვმუშაობ ორსულებთან და ბოლო 7 წელია, ნამდვილად გახშირდა, მანამდე იშვიათად გვყავდა ასეთი პაციენტები.

– რა არის ამის მიზეზი?

– არასწორი კვება და სტრესული გარემო. იმდენად გახშირდა, რომ გაიდლაინებით მოწოდებულია, გავაკეთოთ ტესტი უზმოზე და შემდეგ სკრინინგზე, ამას ორალური გლუკოზის ტოლერანტობა ეწოდება. წყალში ვხსნით 75 მგ. გლუკოზას და ვასმევთ პაციენტს, ამის მიხედვით ვადგენთ ნორმებს. ორსულობის დროს, ნორმა – 3.9-დან 5.5-მდეა, თუ 5.6 ან 7-მდეა, ეს პრედიაბეტია, მაღალი მაჩვენებელი კი უკვე დიაბეტად ითვლება, რაც უნდა მართოს ენდოკრინოლოგმა. იმ პაციენტებს, რომლებსაც ინსულინს უნიშნავენ, მშობიარობის შემდეგ, როგორც წესი, უხსნიან და ჩვეულებრივ ურეგულირდებათ მდგომარეობა.

– რომელი ორსულები შედიან რისკ-ჯგუფში?

– რისკ-ჯგუფებში შედიან ადამიანები, რომლებსაც აქვთ სხეულის დიდი მასა. თუ წონის მასის ინდექსი 30-ზე მეტია, მაშინ რისკ-ჯგუფში შედის. თუ ანამნეზში, წინა მშობირაობისას დიდი ნაყოფი ჰყავდა, მაგალითად, 4 კილო ან მეტი, ესეც რისკ-ჯგუფია და თუ წინა მშობირობაზე ჰქონდა გესტაციური დიაბეტი. ასევე, ისინიც რომელთა მშობლებიც შაქრიანი დიაბეტით არიან დაავადებულნი.

– რა გავლენას ახდენს ორსულობაზე გესტაციური დიაბეტი, რა რისკის წინაშეა დედა და ნაყოფი?

– თუ კარგად მართავს ექიმი სიტუაციას, არეგულირებს ყველაფერს და დიეტაზეა პაციენტი, ასევე, ნაყოფი ძალიან არ იმატებს, რა თქმა უნდა, უმეტეს შემთხვევაში, ჯანმრთელები იბადებიან, თუმცა თუ აგრესიულად მიდის პროცესი და ნაყოფი დიდია, საკეისრო კვეთა ტარდება. ასევე, შესაძლებელია ნაადრევი მშობიარობის რისკიც იყოს. არ მინდა, ვინმე შევაშინო, მაგრამ თუ უყურადღებოდაა ორსული, შეიძლება, ამან მკვდრადშობადობაც გამოიწვიოს.

– როგორ ავირიდოთ ეს დაავადება?

– პირველი ორსულობის დროს, თუ მანამდე არაფერი გვაწუხებდა, გესტაციურ დიაბეტზე გამოკვლევას არავინ იკეთებს, მაგრამ თუ ორსულობის დროს, ეს დაავადება დაფიქსირდა, მეორე ორსულობის დაგეგმვა არ შეიძლება, სანამ კვლევებს არ გაიკეთებს პაციენტი. არ არის აუცილებელი ორსულობა, თუ არ ხართ ორსულად, თავისუფლად შეიძლება ამ კვლევების ჩატარება, რათა თავი დავიზღვიოთ და ავირიდოთ არასასურველი შედეგები. აუცილებლად უნდა დაიგეგმოს შემდეგი ორსულობა. ასევე, რა თქმა უნდა, შესაძლებელია შემდეგ ორსულობაზეც განმეორებით გამოვლინდეს დიაბეტი. ამიტომ, ორსულობის დაგეგმვისას რეკომენდებულია, კონსულტაცია გაიაროთ ენდოკრინოლოგთან, რათა შეფასდეს განვითარების რისკები და ქალმა მიიღოს შესაბამისი რეკომენდაციები.

– რა რეკომენდაციას მისცემთ ქალბატონებს, რომლებსაც ორსულობის დროს გამოუვლინდათ ეს დაავადება?

– თუ აღმოჩნდა ციფრები, რომლებიც ახლოს დგანან ნორმასთან, მაშინ ვუნიშნავთ დიეტას. დიაბეტში ყველაზე საყურადღებო არის ის, რომ ნახშირწყლების ტოლერანტობა ირღვევა, ამიტომ აუცილებელია ხშირად კვება და პატარა ულუფებით, დღეში 3-4-ჯერ. ხშირად, ორსული მეუბნება, რომ დილით ისაუზმა და საღამოს ივახშმა, რაც არ შეიძლება. მნიშვნელოვანია ცილოვანი საკვების მიღება, ასევე სახამებლიანი საკვები, რომელიც შაქარს უფრო ნელა გამოყოფს, ესენია: წიწიბურა, შვრია, ლობიო, შავი პური, ქატოს პური. თეთრი პური და კარტოფილი. აუცილებელია, რომ რაციონიდან ტკბილეული ამოვიღოთ.

„14 წლის ვიყავი, პირველად ამ პირუტყვმა რომ გამაუპატიურა“

 მას შემდეგ, რაც სასამართლომ საქართველოს მესამე პრეზიდენტს სასჯელის გადავადებაზე უარი უთხრა, ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა მოქმედების საგანგებო რეჟიმზე გადავიდა - ამის შესახებ განცხადება პარტიის ახალმა თავმჯდომარე ლევან ხაბეიშვილმა გააკეთა. ბოიკოტი იმას ნიშნავს, რომ ენმ საკრებულოებსა და საპარლამენტო ცხოვრებაში მონაწილეობას არ მიიღებს. ამასთან, პარტიის ლიდერები მიიჩნევენ, რომ პოლიტიკურმა პროცესებმა ქუჩაში უნდა გადაინაცვლოს. ხაბეიშვილის თქმით, პროტესტის ცენტრი დედაქალაქი იქნება, თუმცა ქუჩის აქციები რეგიონებშიც გაიმართება. აქვე ხაზგასასმელია, რომ ენმ-ის ახალი თავმჯდომარის მიერ გაცხადებული გადაწყვეტილება უწყვეტ პროტესტთან დაკავშირებით შიდაპარტიული დაპირისპირების ფონზე ხდება.   

ჩნდება კითხვა - ორ ფლანგად გაყოფილი ოპოზიციური პარტია შეძლებს კი ხელისუფლების ჯანსაღ ოპონირებას? - ამ და სხვა პოლიტიკურ თემებზე „ვერსია“ ანალიტიკოს არჩილ გამზარდიას ესაუბრა.

- არჩილ, ცოტა ხნის წინ რომ ვისაუბრეთ, მითხარით, ნაციონალურ მოძრაობას ახალი თავმჯდომარეც რომ ჰყოლოდა, პოლიტიკურ ვითარებას ქვეყანაში რადიკალურად მაინც ვერ შეცვლიდაო. ახლაც ამავეს ფიქრობთ?

- დიახ, მაინც იმავე პოზიციაზე დავრჩები, რადგან აქტიურობა, როგორც ფორმა, არაა საკმარისი, რომ შინაარსი განსაზღვროს. გვაქვს ასეთი პერიოდები გამოვლილი - წერტილოვანი, გლობალური აქციები; პიკეტირება, არაძალადობრივი წინააღმდეგობის და პროსტესტის ცალკეული ფორმები, მაგრამ მიუხედავად იმისა, რომ ზოგჯერ ფრაგმენტულად სიტუაცია იცვლებოდა, არც ერთ მათგანს სერიოზული შედეგი არ გამოუწვევია. განსაკუთრებულ შედეგში იგულისხმება ის, თუ რამდენად ახერხებს ოპოზიცია ძალაუფლების მიღებას და მმართველობის შეცვლას.

აქ ერთი ლოკალური ამოცანაცაა, რომელიც მიხეილ სააკაშვილს ეხება, მაგრამ იმისთვის, რომ შედეგი დადგეს საპროტესტო აქციისგან, სჭირდება კომპლექსური, განვითარებადი მხარდაჭერა ანუ ეს უნდა იყოს მძლავრი პროცესი. ამ მხრივ, თეორიულად, ჯერჯერობით კი დგას შესაძლებლობა, რომ გამოიწვიოს მნიშვნელოვანი შედეგი, მაგრამ პრაქტიკულ შემთხვევაში ვხედავთ, რომ ამას განგრძობადი ფორმა არ აქვს. საერთო ჯამში, ოპოზიციური პარტიები კი უცხადებენ გარკვეულ სოლიდარობას პრეზიდენტ სააკაშვილს, მაგრამ ყველა მათგანი დაკავებულია სრულიად ბუნებრივი პროცესით, რაც გულისხმობს საკუთარი თავის წინ წაწევას და საკონკურენტო სივრცეში ძლიერი კონკურენტის მოშორებას. ამას ასე ხმამაღლა ნაკლებად ამბობენ, მხოლოდ საპარლამენტო გირჩი უფრო საუბრობს ხოლმე ღიად და თამამად, თუმცა მიდგომა ასეთია...

ამიტომ, ამ ეტაპზე რასაც ვხედავ, ეს შეიძლება იყოს ენერგიული, აქტიური, ფრაგმენტულად ექსპრესიული ღონისძიებები, მაგრამ ეს პროცესი რამდენად იმოქმედებს სააკაშვილთან მიმართებაში, უცხოა, თუმცა შეგვიძლია, ერთ წარმატებულ შედეგად ვახსენოთ ის, რომ ამ პარტიის ღონისძიებებით, მათთვის მნიშვნელოვანი თემა აქტუალურია. ქვეყანაში ამის გარდა, სხვა საკითხი, პრაქტიულად, არ ტრიალებს, მიუხედავად იმისა, რომ ძალიან ბევრი რამ ხდება.

ვეჭვობ, რომ ნაციონალური მოძრაობის რესურსები ეყოს გლობალური ცვლილების პირობის შექმნას მაშინ, როცა პარტიაშიც ძლიერი კონკურენციაა. 40% მიიღო ნიკა მელიამ პარტიულ არჩევნებში და ეს ნახევარზე ოდნავ ნაკლებია. შესაბამისად, დეკლარირებულად ვინ როგორ მოქმედებს ერთია, მაგრამ მათ ერთმანეთთან სხვა ანგარიში აქვთ - ეს შეიძლება იყოს ტაქტიკური შემთხვევები, როცა ვიღაც, ვიღაცის გვერდით დგება, მაგრამ სტრატეგიულად კონკურენციას უწევენ შიგნით, ერთმანეთს და ერთმანეთის წარმატებას არ მოიწადინებენ. ამ შემთხვევაში, პერსონალიებზე არ ვსაუბრობ, ეს ასე ხდება, როგორც წესი.

- ენმ ნიკა მელიასა და ლევან ხაბეიშვილის „ბანაკებად“ გაიყო და კოორდინაცია ამ ძალებს შორის გაჭირდება... რა გამოდის, შუაზე გახლეჩილი, დასუსტებული პარტია იწყებს ბრძოლას ხელისუფლების წინააღმდეგ? ნიკა მელია ყრილობაზეც კი არ მიიწვია ხაბეიშვილმა.. ასეთი მდგომარეობით შეძლებს იმ მიზნის მიღწევას, რაც პარტიის თავმჯდომარემ დააანონსა?

- პირველ რიგში, „ფრთები“ რომ არსებობს პარტიაში ღიად და გამოხატულად, კი, წამგებიანია, მაგრამ გარკვეულწილად, დემოკრატიული გამოვლინებაა. ასეთ პარტიებს ვერ ვხედავთ, ვერსად ვამჩნევთ, რომ პარტიებში შიდა ავტონომიური სუბიექტები და ჯგუფები არსებობდნენ. ასეთი დიდი მონოლითი იყო ყოველთვის ენმ-ც. დღეს ნაციონალური მოძრაობა უნიკალური იმითაა, რომ შიდაგავლენის ჯგუფები არ არის ცალსახად პარტიის დამფუძნებლის ქვეშ. ეს შიდა დემოკრატიაა, რაც ნიკა მელიას პერიოდში მოხერხდა... დღეს, მიმდინარე თავმჯდომარე, მისი მფარველი გუნდითა და მხარდამჭერებით, შეეცდება, კვლავ მონოლითურ რეჟიმში გადაყვანას, რადგან ზოგადად, მართლაც ასეა - პარტიაშიც და სახელმწიფოშიც დემოკრატიულ მმართველობას სხვა უნარი და შინაგანი მენტალობა სჭირდება. ამიტომ, რაც ვნახეთ, პარტიაში, რბილად რომ ვთქვათ, უცნაურად ჩატარდა პოლიტსაბჭოს არჩევა და ა.შ. გარკვეულწილად, არის მცდელობა, კვლავ ავტოკრატიულ მმართველობაზე გადასვლისა. გამოჩნდება, იქნება თუ არა ეს კვლავ შესაძლებელი, რადგან ალბათ, პარტიის წევრებს ასე ადვილად ვერ გაყრიან და ეს ჯგუფები იარსებებენ. მიუხედავად იმისა, რომ შიდა გადაწყვეტილებებზე ზემოქმედების რესურსი შეიძლება არ ჰქონდეთ, როდესაც ახალი თავმჯდომარე ვერ იქნება წარმატებულად გამოვლენილი, შოდაპარტიულ ჯგუფებს შესაბამისი რეაქცია ექმებათ. ამიტომ, ახლა ამ მონოლითის ჩამოყალიბების ძალისხმევას ვხედავთ.

 ყველაფერ ამას როგორი შედეგი ექნება, იმაზეა დამოკიდებული, შეიქმნება თუ არა ეს მონოლითი და პლუს, ამ ეტაპის გავლის შემდეგ, როგორ მოტრიალდება პარტია...

- თუმცა, მაინც ძველი სახეები დომინირებენ და როგორც ჩანს, ახალ წევრებს ასპარეზს არ უთმობენ პარტიაში...

- კი, ასეა და ეს არ იმოქმედებს შიდამხარდაჭერის დონის ხანგრძლივად ამაღლებაზე. ერთი ძალიან მნიშვნელოვანი ფაქტორი გამოგვეპარა ბოლო ხანს - ვნახეთ, რომ ნიკა მელია პოზიციონირდა, როგორც „ანტიმიშა“ და მან შიდასივრცეშივე მიიღო მხარდაჭერის 40% ანუ შეგვიძლია, ვთქვათ, რომ ამ „ანტიმიშების“ რაოდენობა პარტიაში იმაზე სოლიდურია, ვიდრე ეს ჩანდა. სხვათა შორის, როგორც ჩანს, ეს შეამჩნია მელიამ და იმიტომაც არ წავიდა პარტიიდან და ეს არც იქნებოდა სწორი. იმ დროს, როცა „ანტიმიშა“, მიშას მოწინააღმდეგე და მაგინებელი გქვია და შენ იღებ 40%-ს, ეს ნიშნავს, რომ პარტიაში მიხეილ სააკაშვილის მიმართ დამოკიდებულებაც, რბილად რომ ვთქვათ, არ არის ისეთი ერთგვაროვანი, როგორც ჩანდა. ამიტომ, ეს პროცესი ან გააძლიერებს პარტიას და მაინც მიუხედავად არსებული ცუდი ფორმებისა, თეორიული პერსპექტივა ნაციონალურ მოძრაობას უფრო მეტი აქვს, რომ თანამედროვე პარტიად გარდაიქმნას თავისდაუნებურად, თუნდაც მახინჯი ფორმებით. სხვა პარტიებში ამის პერსპექტივა ბევრად ნაკლებია.

საერთოდ, არ  გამოვრიცხავ, რომ წარუმატებელი ღონისძიებების შემთხვევაში, კვლავ დადგეს ნაციონალური მოძრაობის დღის წესრიგში თავმჯდომარის ვადამდელი არჩევნები. შეიძლება, დღეს და ხვალ არა, მაგრამ არა იმ რეჟიმში, როგორც ახლაა გათვლილი.

- მნიშვნელოვანია ბოიკოტის თემაც. საკრებულოებსა და პარლამენტს ტოვებს ყველაზე დიდი ოპოზიციური პარტია მაშინ, როცა ჩვენს ქვეყანას წინ უდიდესი ამოცანა აქვს - ევროკავშირის კანდიდატის სტატუსის მიღება. თქვენი ხედვით, ბოიკოტი ამ საკითხის გადაწყვეტაზე იმოქმედებს?

- პირველი, ამ ე.წ. ბოიკოტს გარკვეული პრაქტიკული პერსპექტივა ექნებოდა მაშინ, თუ „ქართული ოცნება“ ერთპარტიული მმართველობის რეჟიმში დარჩებოდა და ეს იყო ზუსტად არჩევნების შემდეგ პერიოდში - ჩვენ ვნახეთ, ევროპის საბჭოს ხელმძღვანელს რა დამოკიდებულებაც ჰქონდა. ევროპული ცხოვრების წესია, რომ ადამიანებმა სადეპუტატო მანდატებში პასუხისმგებლობა დაინახონ და არა - მხოლოდ შესაძლებლობები. არ უნდა დაგვავიწყდეს, პარლამენტის დატოვების ფორმაცაა მნიშვნელოვანი - უბრალოდ, ბოიკოტის რეჟიმში იქნებიან, თუ საერთოდ გააუქმებენ მანდატებს, მაგრამ რჩება ამით „ოცნება“ ერთპარტიული მმართველობის რეჟიმში? - პარლამენტში დღეს სრულიად სხვა მოცემულობაა, ვიდრე ეს იყო 2020 წლის არჩევნების შემდეგ. ახლა პარლამენტში არაერთი პარტიაა და ძალიან ნაკლები შანსია, რომ მათ დატოვონ საპარლამენტო მანდატები, ამიტომ ფორმალურადაც და შინაარსობირვადაც ფსევდო, მაგრამ მაინც ე.წ. მრავალპარტიულობა პარლამენტისა დაცული იქნება.

- ანუ, ხელისუფლებას ამით დისკომფორტი არ შეექმნება? თუ ასეა, რატომ აირჩია ენმ-ის ახალმა მმართველობამ ეს გზა?

- „ოცნებაში“, რასაც ვხედავ, საკმაოდ კარგად გრძნობენ თავს, მაგრამ თუ რამე უქმნის მათ პრობლემას, ეს არის უკრაინასთან დაკავშირებით წარმოებული უცნაური და ხშირად არცთუ საღი დამოკიდებულება. ამაზე დიდ პრობლემას პარლამენტიდან რომელიმე სუბიექტის გასვლა არ შექმნის. გააჩნია, რა დროსა და ვითარებაში ხდება ეს და ამიტომაც არ ექნება ბოიკოტს განსაკუთრებული ეფექტი.     

ხშირად პოლიტიკოსები სურვილებს უფრო მიჰყვებიან ხოლმე და ილუზიას იქმნიან, რომ ძალისხმევას შესაბამისი შედეგი ექნება და შესაძლოა, საქმე გვქონდეს იმედთან, რომ ბოიკოტს შედეგი მოჰყვება, ან ეს იყოს გათვლილი კვლავ შიდა პარტიული კონკურენციის ფარგლებში ამომრჩევლების მობილიზებაზე ახალი ხელმძღვანელობის მიმართ.  

- ე.ი. მიიჩნევთ, რომ ხაბეიშვილ-მერაბიშვილ-კეზერაშვილმა გადაწყვიტეს, „ორთქლი გამოუშვან“ საკუთარ პარტიაშივე... იციან, რომ ამ პროცესს, შესაძლოა, არ მოჰყვეს მასშტაბური შედეგი, თუმცა საკუთარი გავლენის განმტკიცებას ცდილობენ?

- კი, ეს არის შიდა ძალაუფლებისთვის ბრძოლა, რადგან გამარჯვება საკმარისი არაა, მას სჭირდება განმტკიცება და ამ ეტაპზე, ეს არის საჭირო, რადგან ეს იყო ძირითადი პირობა, რამაც იმოქმედა ნიკა მელიას წინააღმდეგ, ხაბეიშვილის სასარგებლოდ.

ავტორი-თათია გოჩაძე

გასული წლის ბოლოს ევროკავშირმა საქართველოს 20,87 მილიონი ევროს (დაახლოებით 60 მილიონი ლარი) ოდენობის უსასყიდლო დახმარება გამოუყო რამდენიმე სექტორში მიმდინარე რეფორმების მხარდასაჭერად: ეკონომიკური და ბიზნესის განვითარება, ცოდნა-უნარების განვითარება და შრომის ბაზრის რეფორმა, რეგიონული განვითარება, სოფლის მეურნეობა, სოფლის განვითარება და სურსათის უვნებლობა.

თითოეულ სექტორში რეფორმების განხორციელების შეფასების შემდეგ, ევროკავშირმა შემდეგი დასკვნები გამოიტანა:

1. ეკონომიკური და ბიზნესის განვითარება: მთლიანობაში საქართველოს მთავრობის კარგი წინსვლა შეინიშნება მცირე და საშუალო საწარმოების (SME) სტრატეგიის განხორციელების კუთხით. თუმცა, ვერ მოხერხდა რამდენიმე ინდიკატორის შესრულება წინა წლებში მნიშვნელოვანი კანონების მიღების შეფერხების გამო (კერძოდ, აღსრულების კოდექსი და კანონი - ავტოსატრანსპორტო საშუალების მფლობელის სამოქალაქო პასუხისმგებლობასთან დაკავშირებით მესამე პირთა წინაშე).

გადახდა: 5,67 მილიონი ევრო (მაქსიმუმ 12 მილიონი ევროდან).

2. ცოდნა-უნარების განვითარება შრომის ბაზრის მოთხოვნების დასაკმაყოფილებლად (Skills4Jobs): ძალიან კარგი წინსვლა შეინიშნება შრომის ბაზრის რეფორმასთან დაკავშირებით; ეს აშკარად ჩანს, მაგალითად, სოციალური მომსახურების სააგენტოს მიერ დასაქმებულთა რაოდენობის 114%-ით ზრდაში. ასევე კარგი წინსვლა დაფიქსირდა როგორც სახელმწიფო დაფინანსების გაზრდის, ასევე სტუდენტების ჩარიცხვის მზარდი რაოდენობის მიმართებაში. მაგრამ ადგილობრივ დონეზე ვაკანსიების ხელმისაწვდომობის მონიტორინგის მეთოდოლოგიის შემუშავების შეფერხების გამო შესაძლოა, რომ თანხის მცირე ნაწილი ვერ გადაირიცხოს.

გადახდა: 7 მილიონი ევრო (მაქსიმუმ 7,5 მილიონი ევროდან).

3. ინტეგრირებული ტერიტორიული განვითარების პროგრამა: ევროკავშირისა და საქართველოს ეს ერთობლივი რეგიონული განვითარების პროგრამა მხარს უჭერს მთავრობის საპილოტე რეგიონების ინტეგრირებული განვითარების პროგრამას (PIRDP). პროგრამამ ძალიან კარგ შედეგებს მიაღწია, მათ შორის არის მუნიციპალიტეტებისთვის მნიშვნელოვანი ოდენობის გრანტების გაცემა ოთხ სამიზნე რეგიონში (კახეთი, იმერეთი, გურია, რაჭა-ლეჩხუმი და ქვემო სვანეთი) როგორც ადგილობრივი ინფრასტრუქტურის, ასევე ადგილობრივი ბიზნესის განვითარების ხელშესაწყობად.

სრული გადახდა: 5 მილიონი ევრო.

4. სოფლის მეურნეობისა და სოფლის განვითარების ევროპის სამეზობლო პროგრამა (ENPARD IV): აღინიშნება კარგი წინსვლა სოფლად მცხოვრები მოქალაქეებისა და თემების ცხოვრების პირობების შემდგომი გაუმჯობესების კუთხით. მნიშვნელოვანი წინსვლა მიღწეულია საზოგადოებრივი ცენტრების მუშაობაში, ტყის ტერიტორიის აღდგენასა და სასოფლო-სამეურნეო წარმოებაში სერტიფიცირებული თესლის გამოყენებასთან დაკავშირებით. ბოლომდე არ დაკმაყოფილდა სანერგეების სერტიფიცირებასთან დაკავშირებული ერთი ინდიკატორი, რის შედეგადაც გადახდა ნაწილობრივი იყო.

გადახდა: 3.2 მილიონი ევრო (მაქსიმუმ 4.4 მილიონი ევროდან).

საკითხის ისტორია: საბიუჯეტო მხარდაჭერა

საბიუჯეტო მხარდაჭერა არის ევროკავშირის პარტნიორ ქვეყნებთან თანამშრომლობის ინსტრუმენტი. ის პარტნიორი ქვეყნის სახელმწიფო ბიუჯეტში პირდაპირ ფინანსურ გადარიცხვებს მოიცავს. საბიუჯეტო მხარდაჭერა შესრულებაზეა დამოკიდებული - ის გაიცემა მხოლოდ მაშინ, როდესაც მიღწეულია შეთანხმებული შედეგები - მაგალითად, დასახული მიზნები მცირე და საშუალო ბიზნესის განვითარებაში, განათლებაში, საჯარო ფინანსების მართვაში. ევროკავშირის საბიუჯეტო მხარდაჭერა მაკროეკონომიკური პოლიტიკის, საჯარო ფინანსების მართვისა და ბიუჯეტის გამჭვირვალობის სფეროებში დამაკმაყოფილებელი შედეგების შენარჩუნებაზე არის დამოკიდებული.

საქართველოსთვის საბიუჯეტო მხარდაჭერის უმეტესი ნაწილი არის კონკრეტული სექტორისთვის უფრო ფართო მხარდაჭერის პაკეტის ნაწილი და გაერთიანებულია დამატებით მხარდაჭერასთან, რომელიც კიდევ უფრო წაახალისებს რეფორმებს, როგორიცაა მაგალითად, გრანტები და ტექნიკური დახმარება სოფლად მცხოვრები მოქალაქეებისთვის სოფლის მეურნეობისა და სოფლის განვითარების ევროპის სამეზობლო პროგრამის (ENPARD) ან მცირე რეგიონული ბიზნესისთვის ევროკავშირის რეგიონული განვითარების პროგრამის ფარგლებში.

წყარო:bm.ge

„თავისუფლება ყოველთვის გაიმარჯვებს ტირანიაზე“, - ამ სიტყვებით დაიწყო ამერიკის პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა ერისა და კონგრესის წინაშე თავისი პირველი ოფიციალური გამოსვლა. მისი სიტყვის პირველი ნაწილი უკრაინაში რუსეთის მეორე შეჭრის, უკრაინელი ხალხის წინააღმდეგობისა და დასავლეთის პასუხის შესახებ საუბარს დაეთმო.

"პუტინი შეცდა. ჩვენ მზად ვიყავით" - ეს იყო შეერთებული შტატების პრეზიდენტის მიმართვის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი გზავნილი. პრეზიდენტმა განაცხადა, რომ შეერთებული შტატები რუსეთს საჰაერო სივრცეს უკეტავს.

ერისადმი მიმართვა, როგორც წესი, შეერთებული შტატების პოლიტიკურ მდგომარეობაზე თეთრი სახლის ხედვასა და პრიორიტეტებს ეძღვნება და ყოველწლიურად, კონსტიტუციის შესაბამისად, იმართება. ტრადიციულად ამერიკის პირველი პირი, კანონმდებლების წინაშე სიტყვით გამოდის.

„ექვსი დღის წინ ვლადიმერ პუტინმა სცადა შეერყია თავისუფალი სამყაროს საფუძველი, რადგან ფიქრობდა, რომ მას შეუძლია დაიმორჩილოს ის თავისი მუქარით. მაგრამ მან არასწორი გათვლა გააკეთა. იფიქრა, რომ მსოფლიო შეეგუებოდა ამას, ამის ნაცვლად კი მან მიიღო წინააღმდეგობის ის კედელი, რომელსაც ვერასდროს წარმოიდგენდა: ის შეხვდა უკრაინელ ხალხს“, - თქვა პრეზიდენტმა.

მან უკრაინელთა სიმამაცეზე და მათ წინააღმდეგობაზეც ისაუბრა და თქვა, რომ მათი ქმედება სამაგალითოა.

„პრეზიდენტი ზელენსკი და თითოეული უკრაინელი, მათი უშიშრობა, მათი სიმამაცე, მათი თავდადება მსოფლიოს შთააგონებს. მოქალაქეთა ჯგუფები ტანკებს წინ ეღობებიან, სტუდენტებიდან პენსიონერ მასწავლებლებამდე - ყველა ჯარისკაცებად იქცა, რომლებიც იცავენ საკუთარ სამშობლოს“, - თქვა ბაიდენმა.

პრეზიდენტმა უკრაინელი კოლეგის სიტყვებიც გაიმეორა და თქვა, რომ როგორც ვოლოდიმირ ზელენსკიმ ევროპარლამენტს უთხრა, „სინათლე ყოველთვის გაიმარჯვებს სიბნელეზე“. ჯო ბაიდენი დარბაზში მყოფ უკრაინის ელჩსაც მიესალმა და უთხრა, რომ ამერიკელა დგას უკრაინელი ხალხის გვერდით. ოქსანა მარკაროვას დარბაზი ფეხზე წამოუდგა და მას დიდხანს უკრავდნენ ტაშს.

„ჩვენი ისტორიის განმავლობაში ჩვენ ეს გაკვეთილი ვისწავლეთ: როცა დიქტატორები არ იხდიან ფასს მათი აგრესიისთვის, ისინი მეტ ქაოსს იწვევენ. ისინი განაგრძობენ მოქმედებას და ამის საფასური და საფრთხე ამერიკისა და მსოფლიოსთვის ზრდას განაგრძობს... სწორედ ამიტომ შეიქმნა ჩრდილო-ატლანტიკური ალიანსი, რათა უზრუნველეყო მშვიდობა და სტაბილურობა ევროპაში მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ. ამერიკა კი მისი წევრია 29 სხვა სახელმწიფოსთან ერთად, ეს მნიშვნელოვანია, ამერიკული დიპლომატია მნიშვნელოვანია. ამერიკის სიმტკიცე მნიშვნელოვანია“, - განაცხადა პრეზიდენტმა.

ბაიდენი ამბობს, რომ დასავლელი მოკავშირეები უკრაინელ ხალხს „თავისუფლებისთვის ბრძოლაში“ სამხედრო, ეკონომიკური და ჰუმანიტარული კუთხით ეხმარებიან. ამერიკა კი უკრაინელებს პირდაპირი დახმარების სახით 1 მილიარდ დოლარს აძლევს და დახმარება გაგრძელდება, რათა მათ შეძლონ ქვეყნის დაცვა და „ტანჯვის შემსუბუქება“.

საქართველოს პრემიერ-მინისტრის, ირაკლი ღარიბაშვილის მიერ ინიცირებული პროგრამის ,,განახლებული რეგიონების“ ფარგლებში, ქვეყნის ფაქტობრივად ყველა მუნიციპალიტეტში ინფრასტრუქტურული პროექტების განხორციელება აქტიურ ფაზაშია
იმერეთის რეგიონში, პროგრამით დაფინანსებული რამდენიმე პროექტი ხორციელდება.
ქალაქ სამტრედიაში პროექტით გათვალისწინებული სამუშაოები დასრულებულია.
პროექტი მოიცავდა სამტრედიაში თამარ მეფის ქუჩის და მიმდებარე სკვერის, 6 შენობისა და 1 პარკის რეაბილიტაციას.
პროექტით გათვალისწინებული სამუშაოები დასრულებულია ვანის მუნიციპალიტეტშიც.
პროექტი მოიცავდა ვანში თავისუფლებისა და თამარ მეფის ქუჩების, 16 შენობისა და 2 პარკის რეაბილიტაციას. მოეწყო ღობეები და განათება და მოწესრიგდა ცენტრალური მოედანი.
პროგრამის ფარგლებში, ვანის მუნიციპალიტეტში, ასევე, მიმდინარეობს მეორე ეტაპის სამუშაოები.
„განახლებული რეგიონების“ 4-წლიანი პროგრამა საქართველოს 63 მუნიციპალიტეტს მოიცავს და მისი მხოლოდ პირველი ეტაპის საორიენტაციო ღირებულება 500 მილიონი ლარია. პროგრამა ითვალისწინებს რეგიონების ურბანულ განახლებას, რაც სახელმწიფოს, მუნიციპალიტეტის და კერძო საკუთრებაში არსებული მნიშვნელოვანი ობიექტის განვითარებას გულისხმობს.
პროგრამის დასრულების შემდეგ, ქვეყნის რეგიონებში განახლდება ცენტრალური ქუჩები, რეაბილიტირდება და მოეწყობა ახალი სკვერები და სხვა მუნიციპალური ინფრასტრუქტურა. ახალი პროექტების შედეგად განახლებული ურბანული მდებარეობები ახალ შესაძლებლობებს გაუჩენს ადგილობრივ მოსახლეობას.

თბილისის მერია აუტიზმის სპექტრის დარღვევის მქონე ბავშვთა აბილიტაციის პროგრამაში მარტიდან დამატებით 300 ბავშვს და მოზარდს ჩართავს. ამის შესახებ კახა კალაძემ დღეს, 8 თებერვალს, მთავრობის სხდომაზე განაცხადა.

მისივე თქმით, საჭირო სეანსები, ჯამში, 1850 ბავშვს და მოზარდს დაუფინანსდება.

"პროგრამის ფარგლებში ფინანსდება ინდივიდუალური გეგმის მიხედვით განსაზღვრული, მინიმუმ ერთსაათიანი თერაპიული სეანსები. ამ მიზნით ერთი ბენეფიციარისთვის წელიწადში 4 800 ლარია გათვალისწინებული", - აღნიშნა კახა კალაძემ.

თბილისის მერის განცხადებით, აუტიზმის სპექტრის დარღვევის მქონე ბავშვთა აბილიტაციის პროგრამის დაწყებისას, 2015 წლის ივლისში, პროგრამაში სერვისის მიმწოდებელი ორი დაწესებულება და 325 ბავშვი იყო ჩართული, ხოლო ბიუჯეტი ნახევარი მილიონი ლარი იყო. დღეისათვის პროგრამის ბიუჯეტი 7 383 000 ლარს შეადგენს.