ვერსიანიუსი
15 აპრილს სამართალდამცავებმა დავით სარალიძის მკვლელობის საქმეზე ხორავას ქუჩის დაპირისპირების ერთ-ერთი მონაწილე გიორგი მენაბდე დააკავეს. შეგახსენებთ, რომ ხორავას ქუჩაზე მოზარდების დაპირისპირებას დავით სარალიძის და ლევან დადუნაშვილის სიცოცხლე შეეწირა - ტრაგედია 2017 წლის 1-ელ დეკემბერს მოხდა. სარალიძის მკვლელობის ბრალდებით სასჯელი შეეფარდათ გიორგი ჯანაშიასა და გარკვეული პერიოდის შემდეგ მიხეილ კალანდიასაც, ხოლო ლევან დადუნაშვილის მკვლელობისთვის - გუგა ბარბაქაძეს. გახმაურებული ტრაგედიის სასამართლო მსვლელობისას არ გამოიკვეთა მტკიცებულება, რაც გიორგი მენაბდის დაკავების მიზეზი გახდებოდა. თუმცა, მედიის წარმომადგენლებს, ვინც ხორავას საქმეს ვაშუქებდით, კარგად გვახსოვს, რომ გიორგი მენაბდე ხორავას დაპირისპირების დროს ზურგის არეში დაიჭრა, მაგრამ სასამართლოს მეშვებით ვერც ის ადამიანი დადგინდა, ვინც მას ეს ჭრილობა მიაყენა. გიორგი მენაბდე სასულიერო პირის შვილია და იმ პერიოდისთვის, გავრცელებული ინფორმაციით, მენაბდეს არ წაუყენეს ბრალი იმის გამო, რომ მას მფარველობდნენ მაღალი იერარქიის საულიერო პირები და პოლიციიის მაღალჩინოსნები. თუმცა, საგამოძიებო მოქმედეებშიც და სასამართლოზე პროცესზეც მოწმის სახით ის არაერთხელ დაიკითხა. ჯერჯერობით, უცნობია, რა შეიცვალა მას შემდეგ, ვინ ითანამშრომლა გამოძიებასთან და ვინ მისცა მენაბდის წინააღმდეგ ჩვენება. აღნიშნული კითხვით გიორგი მენაბდის ადვოკატს, დავით დადიანს ვესაუბრეთ, რომელიც გვპასუხობს, რომ, ჯერჯერობით, არანაირ ინფორმაციას არ ფლობს არც თავად და არც გიორგი მენაბდის ოჯახი. ადვოკატი დღეს აპირებს თავის დაცვის ქვეშ მყოფთან შეხვედრას და გასაუბრებას. ადვოკატის თქმითვე, მენაბდეს დღეს ბრალს ოფიციალურად გააცნობენ.
საქმეში უკეთ გასარკვევად, ზაზა სარალიძის ადვოკატ ნესტან ლონდარიძესაც დავუკავშირდით:
_ ქალბატონო ნესტან მაშინ, სასამართლოში საქმის მსვლელობისას, გიორგი მენაბდის მიმართ არ გამოიკვეთა მტკიცებულება დავით სარალიძის მკვლელობასთან დაკავშირებით. როგორ ფიქრობთ, ახლა, ამდენი წლის შემდეგ, რა შეიცვალა და რა გახდა მისი დაკავების მიზეზი?
_ უშუალოდ რა მტკიცებულებებია საქმეში, ჯერჯერობით, დაზარალებული მხარე არ არის გაცნობილი და ამაზე საუბარი გაგვიჭირდება. ერთადერთი ის შემიძლია ვთქვა, რომ ამ პირის მონაწილეობას ზაზა სარალიძე საქმის დასაწყისშივე აყენებდა, ითხოვდა, შესწავლილიყო. მის ქმედებაში კითხვის ნიშნები არსებობდა და მნიშვნელოვანია ის გარემოებაც რომ მენაბდის ტანისამოსზე იყო ამოსული დავით სარალიძის დნმ-ის კვალი სისხლის სახით. ეს კიდევ უფრო მეტ კითხვის ნიშანს სვამდა ამ საქმეში. რა შეიცვალა და დამატებით რა იქნა მოპოვებული, ამაზე, ვიმეორებ, ვერ გაგცემთ პასუხს, თუმცა მიმაჩნია, რომ საჭიროებდა ეს საქმე ამ კუთხით შესწავლას.
_ ხორავას ქუჩის დაპირისპირების დროს თავად მენაბდე ზურგის არეში დაიჭრა, ხომ ასეა?
_ დიახ, ზურგის არეში იყო დაჭრილი და იმედი მაქვს, ამ კუთხითაც მოხდება მისი მხრიდან უფრო მეტი ინფორმაციის მიწოდება საგამოძიებო ორგანოებისთვის, რომ თუნდაც ეს დეტალი დადგინდეს, თუმცა საქმეში არსებობს გარკვეული მითითება იმასთან დაკავშირებით, თუ რა ეცვა იმ მონაწილეს, რომელმაც შესაძლოა, მას მიაყენა ეს დაზიანება.
_ ანუ, იმის დადგენაც შესაძლებელია, ვინც მენაბდე ზურგის არეში დაჭრა?
_ საჭიროა, რომ ეს დადგინდეს, თუმცა ეს მოწმის ჩვენებით არის მითითებული ტანისამოსზე. უშუალო პიროვნება, ჯერჯერობით, არაა გამოკვეთილი და არსებობს ვარაუდი, ვინ შეიძლება, ეს ყოფილიყო. თავად დაკავებულის თანამშრომლობაცაა საჭირო, რომ ეს დეტალი დაზუსტდეს.
_ ქალბატონო ნესტან, ვარაუდობთ თუ არა, რომ გიორგი მენაბდის დაკავება ხორავას ქუჩის ტრაგედიის გამო რომელიმე დაკავებულის ჩვენების სააფუძველზე მოხდა?
_ ეს მხოლოდ ვარაუდებია, ვერაფერს გეტყვით, სანამ არ მეცოდინება საქმის მასალები.
ყველაზე თბილი ქვეყანა - რუბენ ჰოვსეფიანი (1939-2016)
ცნობილი სომეხი მწერალი, პროზაიკოსი, დრამატურგი და მთარგმნელი
დაძინებამდე, დედამ ღუმელი ქვანახშირით პირამდე გაავსო, ნაცარი განზრახ ჩატოვა, რომ ცეცხლს დილამდე გაეძლო. ვერ გაძლო. გრძელ, დამუხლულ კვამლსადენს შუაღამის ყინვა და ქარის ღმუილი სახლში შემოჰქონდა, ოთახს უფრო აციებდა, ვიდრე თავად სიცივე. აკანკალებული პაპაჩემი თავის პაპას, პაპის პაპასა და ყველაზე პირველ პაპას ლანძღავდა, ღუმელს უჩიჩხინებდა, რომ ცეცხლი გაეჩაღებინა და აგური გაეთბო, მე კი - თავზე საბანგადაფარებული - ხარხარს ძლივს ვიკავებდი, რადგან იმაზე უფრო სიცილის მომგვრელი სანახაობა რა უნდა ყოფილიყო, ვიდრე თეთრ პერანგსა და ქვედა საცვალში გამოწყობილი მობუზღუნე, მცივანა მოხუცი, რომელიც თავის დიდი ხნის გარდაცვლილ პაპებს ლანძღავდა.
- ვირისთავებო, - ამბობდა ის, - თბილი, მდიდარი, საცხოვრებლად ხელსაყრელი ქვეყნები დატოვეთ და აქ გაჩნდით, შთამომავლობაც აქ შვით, ამ მკაცრზამთრიან მდელოზე. რატომ არ დაფიქრდით, რას ჰგავს თქვენი საქციელი? გემი აგეგოთ, მდინარეები, ზღვები გადაგელახათ და ახალი მიწები გეპოვნათ ან ცხენით, სულაც ფეხით წასულიყავით. სადაც დაიბადეთ, წიწილებიც იქ გამოიყვანეთ. მაშ, ასეთ დიდ ერს, ერთი ჭკვიანი მოგზაური არ უნდა ჰყოლოდა?
- კოლუმბთან ერთად, პაპა, ერთი სომეხი ბერიც იყო, - ვუთხარი მე.
- ის საცოდავი, იმის მაგივრად, რომ კოლუმბს თავად გაძღოლოდა, თვითონ გაჰყვა. არა რაა, შენ რაც გინდა ის თქვი, მე ჩვენს ერს გეოგრაფიის საგანში „ორიანს“ ვუწერ.
პაპამ ღუმელიდან სავსე ტაშტი ნაცარი გამოიღო, ახალი ქვანახშირი შეუკეთა და აგურზე ხელდადებული ელოდებოდა, სითბოს როდის აკრეფდა გამომწვარი თიხა.
- პაპა, - ვუთხარი მე, - ნაზანი წაიყვანე. მართალია, ისე ვერ გაგათბობს, როგორც აგური, მაგრამ აგურივით მაინც არ იყინება.
საბანი გადავიწიე და ჩემს ფეხებთან მოკალათებული მთვლემარე კატა დავანახე.
- მის კრუტუნში დაძინება შეიძლება, რო?
- ძალიანაც კარგად მძინავს.
- ვნახოთ, - პაპა დამთანხმდა და ნაზანი უბეში ჩაიხუტა, - ვცადოთ. ძილში ხომ არ დამჩხაპნის?
- რატომ უნდა დაგჩხაპნოს?
- ვინ იცის, - პაპა მთვლემარე კატასთან ერთად, საბნის ქვეშ შეწვა, - ერთიც ვნახოთ და, ნაზანმა ძილში, სხვა კატებთან ჩხუბი ატეხა.
- მოეფერე, - ვურჩიე მე, - არ შეგეშინდეს, ნაპერწკლებს თუ შენიშნავ. შენ რატომ არ ააგე გემი, მდინარეები, ზღვები რატომ არ გადალახე, ახალი მიწები რატომ არ იპოვნე? ან ცხენით, ფეხით რატომ არ წახვედი? ერთი ციცქნა კუნძული მაინც რომ ყოფილიყო შენს სახელზე.
- მე ვიბრძოდი, - თქვა პაპამ, - მოგზაურობის დრო არ მქონდა.
- ბრძოლით გემოგზაურა.
- ბრძოლით არ მოგზაურობენ, ვირისთავო. ბრძოლით კვდებიან ან ცოცხლობენ. მომაშტერდა...
- დაელაპარაკე, პაპა, თავზე მოეფერე. მაშ ესპანელები, თურქები ბრძოლით როგორ მოგზაურობდნენ?
- შენს მასწავლებელს ჰკითხე. კატას თმები ყალყზე დაუდგა.
- ყურის ქვეშ მოფხანე.
- ვეფხვივით მიღრენს.
- ნაზან, - შევეხმიანე მე, - ჭკვიანად იყავი, ნაზან.
- ვაი... მე შენი პაპის პაპა! - წამოიყვირა პაპამ და საწოლზე წამოჯდა. სიბნელეში, ჰაერში ნაზანის წყვილმა თვალმა გაიელვა, ცოტა ხანში, ეს თვალები უკვე ჩემი საბნის ქვეშ ბრწყინავდნენ. ნაზანი მთელი ტანით კანკალებდა და მოუსვენარი კუდით ფეხებზე მიღიტინებდა.
- ხომ არ დაგჩხაპნა, პაპა?
- სისხლი გამომწოვა, სისხლი... გეგონება, ბევრი სისხლი მქონდეს. სად გაიქცა? შენთან ხომ არ მოვიდა?
- არა, - მოვატყუე მე და გამხეცებულ კატას ფერებით ვამშვიდებდი.
პაპამ ნათურა აანთო, ცოცხს ხელი მოავლო, ღუმელის, საწოლის, კარადის ქვეშ და კუთხეებში მიუსვ-მოუსვა, - სად დაიკარგა, ჰა? სად დაიკარგა ეს უტიფარი მზაკვარი?
- მამა, დაგვაძინე რა, - გვერდითა ოთახიდან მამაჩემის უკმაყოფილო ხმა გაისმა, - შენ დღე გძინავს, ჩვენ კი ღამე დაძინებას არ გვაცლი.
- მოხუცთა თავშესაფარში ჩამაბარეთ და შვებით ამოისუნთქავთ, - ცხვირში ჩაიდუდღუნა პაპამ, - ღამე მშვიდად დაგეძინებათ, დღისითაც ერთი კაცის სამყოფ ულუფას დაზოგავთ. ეგებ, გამდიდრდეთ.
- მოხუცთა თავშესაფარი რა არის, პაპა?
- სახელმწიფო სახლია, თბილი, წყნარი. იქ არც კატაა, არც ძაღლი, მარტო ბებრები არიან. თავის დროზე ჭამენ, საპირფარეშოშიც თავის დროზე დადიან, თავის დროზე იძინებენ და თავის დროზე კვდებიან. კატას შეეხმიანე, გამოვიდეს. შენ მოგისმენს.
- ნაზან, - ჩურჩულით ვეძახი.
- ხმამაღლა, - მიბრძანა პაპამ.
- ფუი! - მამაჩემის ხმა გაისმა, - ეს ხომ სახლი არაა! ჯოჯოხეთის ბაზარია, - ფლოსტების ფრატუნით, ჩვენს ოთახში შემოვიდა და პაპაჩემის წინ დადგა. პირველად შევნიშნე პაპა და მამა ერთმანეთს როგორ ჰგვანან - იგივე მსხვილი ცხვირი, ფართო შუბლი, ფუმფულა თმები და კეთილი თვალები. მარცხენა ყურზე, დაბადებიდანვე გამოზრდილი ბებერაც იგივე ჰქონდათ, რომელიც დღის განმავლობაში, რამდენჯერმე, ხან წითლდებოდა, ხან თეთრდებოდა. ერთი და იგივე თეთრი პერანგ-საცვალი ეცვათ და სიმაღლეც ერთნაირი ჰქონდათ, მაგრამ პაპა უფრო დაბალი მოსჩანდა, რადგან მხრებში ოდნავ მოხრილიყო.
- ნახე! - პაპამ დასისხლიანებული თითი ცხვირწინ დაუტრიალა, - ნახე, რა ქნა ამ უტიფარმა მზაკვარმა.
- მაშ, მე რატომ არ მკბენენ თითზე? - ჰკითხა მამამ.
- შენ რატომ უნდა გიკბინონ? - გაიკვირვა პაპამ, - შენ გვერდითა ოთახში, ცოლთან ერთად არ გეძინა?
- მეძინა და გამაღვიძე. ამხელა კაცი, ბავშვივით ჭყივი.
- თოვლი და ყინვაც მე გამოვიგონე, გაზაფხული რომ იგვიანებს, ამაშიც მე ვარ დამნაშავე. რა თქმა უნდა, რა თქმა უნდა. მოხუცთა თავშესაფარი... ყველაფერში მე ვარ დამნაშავე. პაპაშენი ვარდაზარი კი უცოდველია, არმენაკიც, ჰოვსეფიც... შენთვის რომ ეკბინა თითზე, შენც იჭყივლებდი...
- ვინ?
- შენ, მეტი ვინ?
- არა, გეკითხები - ვინ? ვის ეკბინა?
- ვინ, ვინ, ვინ... ისევ ძილში ხარ და არ იცი, რას ლაპარაკობ. შავი დღისთვის გადანახული არაყი გექნება, მომიტანე, ჭრილობა დავიმუშაო.
მამა უთქმელად შეტრიალდა და სამზარეულოსკენ წავიდა.
- და ორი ჭიქაც გამოაყოლე, - მიაძახა პაპამ, - კატას შეეხმიანე, ვირისთავო.
- ნაზან, - ოდნავ ხმამაღლა დავიძახე, კატა ფეხებს შორის მოვიმწყვდიე, რომ შემთხვევით, გარეთ არ გამომძვრალიყო და პაპას ხელში არ ჩავარდნოდა. ნაზანისთვის კანკალს უკვე გაევლო, სხეული დაპატარავებოდა, მოშვებულიყო და საცაა, კრუტუნს ამოუშვებდა.
- პაპა, - ფრთხილად ვკითხე, - ნაზანს თუ იპოვი, რას უზამ?
- დანერწყვილ ცხვირ-პირს დავუკოცნი. აბა, შენ რა გეგონა?
- მეგონა, უნდა მიგებეგვა ან გარეთ გაგეგდო.
- მიბეგვა არ აწყენდა, მაგრამ გარეთ როგორ გავაგდებ? დილამდე გარეთ რომ დარჩეს, ძეგლი გახდება. ხომ ნახე, არ ვუთხარი, რომ პური, ყველი და მჟავეც წამოიღე მეთქი. თვითონ მოიფიქრებს?
- მოიფიქრებს, - ვუთხარი, - პირველად ხომ არ არის? მოხარშული ლობიოც გვაქვს და შემწვარი კარტოფილიც.
- მაშინ ადექი, ადექი, - მიბრძანა პაპამ, - ნერწყვის ყლაპვით იხრჩობი და მაინც წევხარ?
ნაზანი რომ არ გამეღვიძებინა, ლოგინიდან ფრთხილად გამოვძვერი, შარვალი, წინდები და ჩუსტები ჩქარ-ჩქარა ჩავიცვი.
ღუმელი უკვე გავარვარებულიყო, ოთახში სითბო იღვრებოდა. კვამლსადენი კვლავ ღმუოდა, მაგრამ ამჯერად, არა ქარისგან, არამედ - ალისგან. ახლა, ალბათ, სახურავზე, გაყინული ბეღურები და ყვავები, სოკოს ფორმის ჩვენს საკვამურს შემოსხდომიან და ყინულივით ცივ და კრიალა ცისკენ სვეტად აღმავალ კვამლში ნაპერწკლებს ითვლიან. ორთქლი ასდის, ალბათ, სახურავსაც, გარგარის, ატმის შიშველ ტოტებს ათბობს და დილამთე თრთვილად იქცევა. დილით კი გამჭვირვალე თრთვილის ქვეშიდან, ხის ფისი აბრჭყვიალდება და ბეღურებს გააგიჟებს.
- პაპა, რატომ არის, რომ ბეღურის ჩანისკარტებული თუთა ყველაზე ტკბილია?
- ბეღურის ნისკარტი თაფლიანია.
მამამ, ღრმა ჭურჭლით, მჟავეში ჩადებული ბლომად კომბოსტო, პომიდორი, კიტრი და წიწაკა მოიტანა, ასევე, მოხარშული ლობიო, ერთი თავი ხახვი, ლავაში, ყველი, არაყი და ორი ჭიქა. მაგიდა გააწყო და ლავაშები ღუმელზე გასაფიცხებლად გადაფინა. ოთახში თონის სურნელი დატრიალდა, მოლურჯო ბოლი ჭერის ქვეშ ღრუბლად გადაიქცა.
- კეთილი დილა გაგვთენებოდეს, - თქვა პაპამ და თავისი წილი არაყი დალია. - სახლში კატაა, - ტუჩების ლოკვით განაგრძო, - სუფთა პირუტყვი. რასაც ჩვენ ვჭამთ, ისიც იმას ჭამს. რაღამ შეაშინა?
მე მჟავე პომიდვრები და კიტრები მოვასუფთავე. მსხვილი, ყვითელი წიწაკები სავსე იყო მჟავე წვენით. წიწაკის ხორციან კანს კბილებით ვჩხვლეტდი, მის მარილიან, მჟავე, მწარე, სურნელოვან წვენს ვსვამდი და ვთვრებოდი იმიტომ, რომ თვრებოდნენ, ასევე, პაპა, მამა. წითური ხახვის თავი, მამამ მუშტის დარტყმით გაჭყლიტა, დააცემინა, მერე მე დავაცემინე, მერე პაპამ და ვიდრე ხახვის სიცხარე ჰაერში დაცურავდა, რიგრიგობით ან ერთდროულად ვაცემინებდით, ვიცრემლებოდით.
- ოხაი! - სიამოვნებისაგან პაპამ მუცელზე ხელი დაიტყაპუნა, - ნაწლავები გამითბა.
- ცხენი მომგვარეთ, - იბღავლა მამამ, - ცხენი მომგვარეთ, რომ გზები დავლაშქრო...
- დაჭედილი, შეკაზმული ცხენი, აგერ, ეზოში ჭიხვინებს, - ამბობს პაპა. - კოლუმბი, მაგელანი, მიკლუხო-მაკლაი, პრჟევალსკი - შენ რომელი ერთი ხარ?
- ეგენი ჭირსაც წაუღია...
- ყოჩაღ! რიგგარეშედ - შენი სადღეგრძელო.
- ისევ გაგიჟდით? - ძლივს გასაგონად გაისმა დედის ხმა.
- ხმა! - დატუქსა პაპამ.
- ხმა! - იღრიალა მამამ და სიმღერა დასცხო, მაგიდის კუთხეზე დოლს უკრავდა. – „მიჯნური ვარ, მიჯნური, მე შენს მკერდზედ ხალი ვარ, დაგიკოცნი ლამაზ ლოყებს, ჩემი გულის ვარდი ხარ“
- „მიჯნური ვარ, მიჯნური..., - აჰყვა პაპა, - რას დამდგარხარ, ვირისთავო, იცეკვე...
საწოლი ფანჯარასთან მივწიე, ადგილი რომ გათავისუფლებულიყო და ცეკვა დავიწყე. მამა მღეროდა, მაგიდაზე ხელებს ურტყამდა, პაპა ტაშს უკრავდა, შემდეგ ვეღარ მოითმინა და თავადაც საცეკვაოდ გამოვიდა.
- ჰოპ, ჰოპ, ჰოპ!.. - ფრუტუნებდა პაპა, - ეხლა სიხარულისგან მოვკვდები.
- კაცი სიხარულისგან უნდა მოკვდეს, მაშ, როგორ! - დაემოწმა მამა. - დარდისგან კაცის სიკვდილი იქნება? ცხენი მომგვარეთ, ცხენი...
- აი, რა თბილი სახლი გვაქვს, - ამაყად თქვა პაპამ, როცა ოფლმა შუბლი და მკერდი დაუსველა, - შენ კი, ვირისთავო, კუნძული გინდოდა, გემი, თბილი ქვეყნები. ჰოპ, ჰოპ, ჰოპ!..
- თბილი ქვეყნები შენ გინდოდა, - ქოშინით ვუთხარი. - დაგავიწყდა? როგორ ლანძღავდი ვარდაზარს, არმენაკს, ჰოვსეფს.
- ძალიანაც მინდოდა. ძალიანაც ვლანძღავდი. ასაკოვანი ადამიანი ვარ, მეპატიება. შენ რატომღა გინდოდა კუნძული?
- ჩვენი სახლი კუნძული არ არის? - მკითხა მამამ.
- კუნძული რომელია? - ეშხში შევიდა პაპა, - მთელი ქვეყანაა.
- ყველაზე თბილი ქვეყანა, - დაამატა მამამ და ისიც შემოგვიერთდა.
- და ყველაზე მდიდარი, - თქვა პაპამ.
- ნეტაი ჩვენ, რაღა გვიჭირს, - გაისმა დედის ხმა.
- ხმა! - იღრიალა პაპამ.
- ხმა! - იღრიალა მამამ.
ახლა უკვე სამივე ვცეკვავდით - პაპა, მამა, მე. ფეხქვეშ იატაკი ქანაობდა, ველური ცეკვისგან მაგიდა ირყეოდა, ძველი კარადა ჭრიალებდა, არყის ცარიელი ბოთლი დაგორავდა, ახალი დღის სინათლე კი ფანჯრის მინებს მოტმასნოდა და შინ შემოსვლას ვერ ბედავდა.
სომხურიდან თარგმნა გელა გელაშვილმა
საქართველოს პარლამენტის წევრები პენსიონერების სესხების მაღალი საპროცენტო განკვეთით დაინტერესდნენ. ამასთან დაკავშირებით, პარლამენტის ოპოზიციონერი დეპუტატების - ალეკო ელისაშვილისა და ლევან იოსელიანის (პარტია „მოქალაქეები“) ინიციატივით, საკანონმდებლო ორგანოში, საკომიტეტო მოსმენა გაიმართა, რომელსაც ლიბერთი ბანკისა და საქართველოს ეროვნული ბანკის ხელმძღვანელებიც დაესწრნენ. დეპუტატების განცხადებით, პენსიონერების სესხების საპროცენტო განაკვეთი, ასევე, ვალის ტვირთი მაღალია და მთავრობას მათი ყოფითი მდგომარეობის შემსუბუქებას სთხოვენ. თავის მხრივ, ლიბერთი ბანკის მცირე და საშუალო ბიზნესის დირექტორი, ვაჟა მენაბდე ამბობს, რომ დეპუტატების ამგვარი შეხედულებები არ შეესაბამება რეალობას. მისივე განმარტებით, უფროსი თაობის მოქალაქეებს, „ლიბერთის“ გარდა, ნებისმიერი, სხვა ბანკიდანაც შეუძლიათ სესხების აღება. უფრო კონკრეტულად, თუ ლიბერთი ბანკში, ასაკოვან მოქალაქეებს, დაახლოებით, 400 მილიონი ლარის მოცულობის სესხები აქვთ, მათი ვალდებულებები სხვა საფინანსო ინსტიტუტებში 1.5 მილიარდ ლარს აღწევს. ვაჟა მენაბდე განმარტავს, რომ ამჟამად, საპენსიო სესხების წლიური საპროცენტო განაკვეთი 30.69%-ია, რაც არც მაღალია და არც დაბალი, ესაა საბაზრო საპროცენტო განაკვეთი.
12 აპრილს, საქართველოს პარლამენტში, პარტია „მოქალაქეების“ ინიციატივით, საკომიტეტო მოსმენა შედგა, რომელზეც საპენსიო სესხების შესახებ იმსჯელეს. სხდომაზე საკუთარი პოზიციები და შეფასებები დააფიქსირეს ლიბერთი ბანკის დირექტორმა ვასილ ხოდელმა, სებ-ის პრეზიდენტმა კობა გვენეტაძემ და სოციალური მომსახურების სააგენტოს ხელმძღვანელმა გიორგი წოწკოლაურმა. სხდომაზე დეპუტატებმა გამოთქვეს რეკომენდაციები, რომლებიც მთავრობამ, შესაძლოა, პენსიების გაცემის ხელშეკრულების შემდგომ სატენდერო პირობებში გაითვალისწინოს. თავად ლიბერთი ბანკის მენეჯმენტის განმარტებით, ბანკი ამ ტენდერშიც, კონკურენციისთვის მზაობას აფიქსირებს.
„ვერსია“ დაინტერესდა, რამდენად კონკურენტულია პენსიონერთა სესხების საპროცენტო განაკვეთი, რომელიც თვეში 30-დან 31%-ის ფარგლებში მერყეობს და ზოგადად, რისგან შედგება ეს პროცენტი. თუმცა, ვიდრე უშუალოდ კითხვაზე გვიპასუხებდა, ვაჟა მენაბდემ აღნიშნა, რომ პარლამენტის საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტის სხდომაზე კარგი და ძალიან სასარგებლო განხილვა შედგა. ეს იმიტომ, რომ ლიბერთის მენეჯმენტს საშუალება მიეცა, საქმიან და კონსტრუქციულ ფორმატში ემსჯელა საკითხზე, რომელიც საზოგადოებას აწუხებს.
„ეს კითხვები დიდი ხანია ისმის, რომ თითქოს რაღაც ისე არ ხდება, როგორც უნდა ხდებოდეს, პროცენტი უსამართლოა და ა.შ. ამდენად, კარგი იყო ის შეხვედრა და მადლობა კომიტეტს, რომ ამ თემის საჯაროდ განხილვის საშუალება მოგვცა. რაც შეეხება კითხვას, საუბარია იმაზე, რომ საპროცენტო განაკვეთი, რომელიც წლების წინ, 200% იყო, მოგვიანებით ჩამოვიდა 100%-ზე, შემდეგ კი - 50%-ზე, ხოლო დღეს, 30.69%-ია. რას ნიშნავს „მაღალი“ საპროცენტო განაკვეთი, როცა ვსაუბრობთ საბაზრო ეკონომიკასა და საბაზო ფასზე? - ალბათ, მთავარი კითხვა უნდა დაისვას არა იმაზე, მაღალია თუ დაბალი საპროცენტო განაკვეთი, არამედ, არის თუ არა მისი ფასი ბაზრის შესაბამისი? 12 აპრილს, პარლამენტის კომიტეტის სხდომაზე, წარვადგინეთ ეროვნული ბანკის მიერ მომზადებული სტატისტიკა, თუ რა განაკვეთებში გაიცემა დღეს მსგავსი ტიპის სესხები სხვა ბანკებში. როდესაც შედარებას ვაკეთებთ, მნიშვნელოვანია, ვაშლი ვაშლს შევადაროთ, რადგან თუ მილიონდოლარიანსა და 1 000-ლარიან სესხებს შევადარებთ, თუნდაც იმიტომ იქნება სხვაობა, რომ სხვადასხვა ვალუტაა და სხვადასხვა რისკები. ამავე სტატისტიკაში შეგიძლიათ ნახოთ, რომ 1 000-დან 2 000 ლარამდე არაუზრუნველყოფილი სამომხმარებლო სესხების საპროცენტო საკონტრაქტო განაკვეთი 26-27%-ის ფარგლებში მერყეობს. ესაა ნომინალური განაკვეთი, რომელსაც ემატება გაცემის საკომისიო და ა.შ.“
ვაჟა მენაბდემ „ვერსიას“ ეფექტური საპროცენტო განაკვეთი დეტალურად დაუთვალა. რეალურად, მასში შედის ყველა ფინანსური ხარჯი, რომელიც დაკავშირებულია ამ სესხის აღებასთან. ნომინალურ განაკვეთში კი არ შედის გაცემის საკომისიო, დაზღვევის საკომისიო, ანგარიშის მომსახურების საკომისიო და ა.შ. მისივე განმარტებით, შესაძლოა, რიგ შემთხვევაში, ეფექტური განაკვეთი 30%-ზე მეტიც კი გამოვიდეს.
„როდესაც ამბობენ, რომ ლიბერთი ბანკის სესხები უფროსი თაობისთვის ძვირია, რეალურად, სხვა ანალოგიურ საბანკო პროდუქტებთან შედარებით, ასე არ არის; შეიძლება, უფრო იაფია, ან ახლოსაა სხვა ბანკების სესხებთან. კრედიტი ფინანსური პროდუქტია, რომელსაც, როგორც ნებისმიერ სხვა პროდუქტს, თავისი თვითღირებულება და ფასი გააჩნია. ესაა რესურსის ღირებულება, ეს ფული ხომ უფასო არაა, რომელსაც ჩვენ სესხად გავცემთ? მასში შედის დამფუძნებლების კაპიტალი, დეპოზიტარებისგან მოზიდული ფული, უცხოური პარტნიორებისგან ნასესხები ფული - ამ ყველაფერს თავისი ფასი გააჩნია. შემდეგ მოდის რისკი - მოგეხსენებათ, ამ ტიპის სესხებზე ერთ-ერთი მთავარია გარდაცვალების რისკი, ამის შემდეგ მოდის სხვა ხარჯები, როგორიცაა, თანამშრომლის ხელფასი, იჯარა, კომუნალური გადასახადები და სხვა - ამ ყველაფერს ხომ მომსახურება სჭირდება და ეს ყველა ხარჯი რომ შევკრიბოთ, იქ თვალნათლივ გამოჩნდება, საიდან ხდება ამ საპროცენტო განაკვეთის დადგენა. ჩვენი მთავარი მესიჯია, რომ არ არსებობს მაღალი და დაბალი ფასი, არსებობს საბაზრო ფასი! ამ ტიპის სესხებზე საპროცენტო განაკვეთის ფასი კი არის საბაზრო და ზოგიერთ შემთხვევაში, საბაზროზე უკეთესი“.
აქედან გამომდინარე, სრულიად აშკარაა, რომ უფროსი თაობის წარმომადგენლები, ლიბერთი ბანკშიც ისეთივე საპროცენტო განაკვეთში იღებენ სხვადასხვა სესხებს, როგორც სხვა ბანკებში. მეტიც, თურმე, პენსიონერებს თავისუფლად შეუძლიათ, რომ ლიბერთის გარდა, სადაც ისინი პენსიას იღებენ, ბაზარზე არსებული სხვა ბანკების საკრედიტო შეთავაზებებითაც ისარგებლონ. თუმცა, ამის დაჯერება საკმაოდ რთულია, რადგან საზოგადოებაში არსებობს სტერეოტიპი, რომ ეს ადამიანები ვალდებულები არიან, სესხები მხოლოდ ლიბერთი ბანკში აიღონ, მეტიც, პენსიონერები შეზღუდულები არიან, სხვა ბანკების შეთავაზებებით ისარგებლონ, რასაც „ვერსიასთან“ საუბრისას, ვაჟა მენაბდე კატეგორიულად უარყოფს.
„პირველ რიგში, ვიტყვი, რომ სხვა ბანკში ანალოგიური პირობების სესხით რომ ისარგებლოს ჩვენმა მომხმარებელმა, მას თითქმის იგივე პირობების შეთავაზება დახვდება. რატომ არის შედარებით მცირე ზომის სესხების განაკვეთი საშუალოდ უფრო მაღალი? - ეს დაკავშირებულია დისტრიბუციის ხარჯებთან. 1 000 და 2 000-ლარიანი სესხის გაცემას სჭირდება იგივე სამუშაო დროის დახარჯვა, რაც 20 000-ლარიანი სესხის გაცემას, შესაბამისად, მასზე 20-ჯერ მეტი დრო იხარჯება. ამიტომ, ამ საკითხზე საუბრისას, მისი დისტრიბუციის ხარჯი ავიწყდებათ. რაც შეეხება კითხვას, შეუძლიათ თუ არა ჩვენ მომხმარებლებს „ლიბერთის“ გარდა, სხვა ბანკებიდან სესხების აღება, გიპასუხებთ, რომ დიახ, მათ ეს შეუძლიათ! მეტსაც გეტყვით, მათ ოთხჯერ მეტი აქვთ გარე ვალდებულებები, ვიდრე ლიბერთი ბანკში. ჩვენთან, დაახლოებით, 400 მილიონი ლარია უფროსი ასაკის მომხმარებლების სესხები, ხოლო სხვა ბანკებში - 1.5 მილიარდი ლარის ანუ ოთხჯერ უფრო მეტი ვალდებულებები აქვთ. თუ შეამოწმებთ, ალბათ, იქაც იგივე, ან რიგ შემთხვევაში, უფრო მაღალ განაკვეთებში აქვთ ეს სესხები. ჩვენ არავის ვზღუდავთ და ყველა იქ იღებს სესხს, სადაც ურჩევნია“.
პარლამენტში შეხვედრის ინიციატორებმა, ალექსანდრე ელისაშვილმა და ლევან იოსელიანმა, საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტის სხდომაზე, კონკურენციის შესაძლო შექმნაზეც გაამახვილეს ყურადღება. საუბარია იმაზე, რომ მომავალში, სახელმწიფოს მიერ გამოცხადებულ ტენდერში, შესაძლოა, სხვა ბანკებმაც მიიღონ მონაწილეობა. მეტიც, დეპუტატებმა მთავრობას მიმართეს რეკომენდაციით, რომ სამომავლოდ, პენსიონერთა სესხების მაღალი საპროცენტო განაკვეთის ტვირთი შემსუბუქდეს. ამასთან დაკავშირებით, ვაჟა მენაბდემ „ვერსიასთან“ საუბრისას აღნიშნა, რომ დასკვნით რეკომენდაციებში, კომიტეტის თავმჯდომარეს ლიბერთი ბანკი საერთოდ არ უხსენებია. მეტიც, პარლამენტის წევრებს, „ლიბერთის“ მენეჯმენტისთვის არანაირი თხოვნით ან დავალებით არ მიუმართავთ. ეს ადასტურებს იმ ფაქტს, რომ ლიბერთი ბანკი არის კომერციული სტრუქტურა, რომელიც საკუთარ მომხმარებელს საბაზრო პირობების გათვალისწინებით ემსახურება.
რაც შეეხება რეკომენდაციების დანარჩენ ნაწილს, რომლის მიხედვითაც, სოციალური მომსახურების სააგენტომ, ან ეროვნულმა ბანკმა გაცემული სესხების კუთხით, მომხმარებლის უფლებებზე იზრუნონ, ვაჟა მენაბდემ „ვერსიას“ განუცხადა, რომ ამას კონკურენცია დაარეგულირებს. მისი თქმით, როდესაც ლიბერთი ბანკთან ხელშეკრულების ვადა ამოიწურება, ახალი ტენდერი გამოცხადდება. შესაბამისად, ნებისმიერ ბანკს, რომელსაც სურვილი აქვს, მოემსახუროს პენსიების გაცემას და აიღოს ეს ვალდებულება საკუთარ თავზე, ამის განხორციელების შესაძლებლობა ექნება. „ვერსია“ დაინტერესდა, პენსიების გაცემის სურვილი სხვა ბანკებს ადრეც თუ გამოუთქვამთ, რაზეც ვაჟა მენაბდემ ასე გვიპასუხა:
„დიახ, მათი მხრიდან ინტერესი ადრეც იყო, თუმცა „ლიბერთის“ გარდა, ტენდერში მონაწილეობა სხვა ბანკს არ მიუღია. მათ ყოველი ტენდერის დროს შეეძლოთ საკუთარი წინადადების დაყენება. ჩვენ გვჯერა საბაზრო ეკონომიკის, გვჯერა სამართლიანი კონკურენციის და გვჯერა ჩვენი ძალების. დარწმუნებულები ვართ, რომ ამ ტენდერზე, ჩვენს ძლიერ პოზიციებს დავაფიქსირებთ. რაც შეეხება რეგულაციებს ან სუბსიდიებს, ეს საკითხი ჩვენი გადასაწყვეტი არ არის, მაგრამ ძალიან ფრთხილად უნდა ვიყოთ, როდესაც ასეთ საკითხებზე ვსაუბრობთ. თუ კრედიტის ფასის რეგულირებაზე ვმსჯელობთ, საკრედიტო განაკვეთის ჭერის დაფიქსირებას არ ვგულისხმობ, რაც ეროვნულმა ბანკმა დააფიქსირა 50%-ზე და ეს ჩემი აზრით, საჭირო და აუცილებელი იყო, რადგან აღარ არსებობსის 200%-იანი და უფრო მაღალი განაკვეთები. შესაბამისად, 50%-იანი ჭერი საკმარისია იმისთვის, რათა ბაზარზე ჯანსაღი კონკურენცია იყოს, მაგრამ თუ უშუალოდ, კრედიტის ფასის რეგულირებაზე ვსაუბრობთ, ასეთივე წარმატებით შეიძლება ვიმსჯელოთ შაქრის ფასის რეგულირებაზე და ეს სად მიგვიყვანს, ყველამ იცის - ერთ დღესაც, შაქარი აღარ იქნება ბაზარზე! შესაბამისად, აღარც სესხი იქნება ბაზარზე და ამით დასრულდება ეს საკითხი“.
ლარის რეკორდული გაუფასურების ანატომია - რას ეშმაკობს ეროვნული ბანკი და რა კავშირი აქვს სახელმწიფო ბიუჯეტის დეფიციტს ეროვნული ვალუტის კურსსა და ფასებზე
ლიდერების „პერედოზიროვკა“ ევროპულ საქართველოში
რამდენი ასეულ ათასი ადამიანი იღებს საარსებო შემწეობას და რა უჯდება სახელმწიფოს ერთი უმწეოს ყოველდღიური გამოკვება
დღეს, 14 აპრილს, პარლამენტში ბრიფინგი გაიმართა, სადაც ცნობილი გახდა, რომ ყოფილი პრემიერის, გიორგი გახარიას გუნდი უმრავლესობას ტოვებს.
დეპუტატმა გიორგი ხოჯევანიშვილმა ბრიფინგზე განაცხადა, რომ გიორგი გახარიასთან ერთად ახალი პარტიის მშენებლობას იწყებენ და ტოვებენ „ქართულ ოცნებას“.
„ოცნებიდან წასული“ მაჟორიტარი დეპუტატები არიან: გიორგი ხოჯევანიშვილი, ალექსანდრე მოწერელია, შალვა კერესელიძე, ანა ბუჩუკური, მიხეილ დაუშვილი, ბექა ლილუაშვილი. აღნიშნული დეპუტატები პარლამენტში რჩებიან, როგორც დამოუკიდებელი დეპუტატები და სამაჟორიტარო ოლქებში აგრძელებენ უფლებამოსილების განხორციელებას.
12 აპრილს, ქართველ პოეტსა და რუსთაველის პრემიის ლაურეატ მუხრან მაჭავარიანს, 92 წელი შეუსრულდებოდა. მუხრან მაჭავარიანი სოფელ არგვეთში დაიბადა. 1954 წელს, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ფილოლოგიის ფაკულტეტი დაამთავრა, 1963-1964 წლებში, ჟურნალ „პიონერის“ მთავარი რედაქტორი იყო, 1967-1982 წლებში - ჟურნალ „დილის“, 1982 წლიდან კი - ალმანახ „საუნჯის“ მთავარი რედაქტორი.
პირველი ლექსები 1952 წელს, უნივერსიტეტის ლიტერატურული წრის ყოველწლიურ ალმანახ „პირველ სხივში“ გამოაქვეყნა, ლექსების პირველი წიგნი კი 1955 წელს გამოსცა. 1958 წელს, გამოვიდა პოეტის ორი კრებული - „წითელი მზე და მწვანე ბალახი“ და „სიჩუმე უშენოდ“, რომელიც რუსულად, ევგენი ევტუშენკომ თარგმნა. ამ კრებულისათვის, 1959 წელს, პოეტს ახალგაზრდობისა და სტუდენტთა VII მსოფლიო ფესტივალის ლაურეატის წოდება მიენიჭა.
1988-დან 1992 წლამდე, მუხრან მაჭავარიანი საქართველოს სსრ მწერალთა კავშირის თავმჯდომარე იყო. 1990-1991 წლებში კი - საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესი საბჭოს წევრი, საარჩევნო ბლოკიდან - „მრგვალი მაგიდა - თავისუფალი საქართველო“. ამასთან, მუხრან მაჭავარიანს ხელი აქვს მოწერილი საქართველოს სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენის აქტზე. 1999 -2004 წლებში, საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრი იყო პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკიდან - „საქართველოს აღორძინება“.
2010 წლის 17 მაისს, თბილისში, რუსთაველის თეატრში, პოეტ ფრიდონ ხალვაშის ოთხმოცდამეხუთე წლისთავისადმი მიძღვნილ საღამოზე, სიტყვით გამოდიოდა, როდესაც სცენაზე შეუძლოდ გახდა, წაიქცა და გულის შეტევით, თეატრის დიდ სცენაზე გარდაიცვალა.
***
სამშობლოს ჩემსას იშვიათად უგრძვნია შვება, –
საყიალოა თავისობას ის რადგან სხვების.
მას დღემდე ბევრი სისაძაგლე შესძინეს სხვებმა; –
იგია, მოკლედ, საკუთარი სიკარგის მსხვერპლი. …
სულს მივცემ ჩემსას
მე იმას მარტო, –
ვინც საქართველოს
ესწრაფვის ქართულს!
არა ცრუქართულს! –
ნამდვილად ქართულს!
სიტყვითურთ ქართულს! –
საქმითურთ ქართულს!
სულს მივცემ ჩემსას
მე იმას მარტო, –
რომელსაც ვატყობ! –
კოჭებში ვატყობ! –
არის ყველაფრით,
ყოველმხრივ სანდო
და საქართველოს
იმნაირს ნატრობს,
ნატრობს,
როგორსაც
ქართველი
მარტო!
სულს მივცემ ჩემსას
მე იმას მარტო, –
ვინც უწყის:
ტატომ ღაღადჰყო რატომ:
სახელმწიფოთა შორის ერთობას
(ესეც ღვთის ნება არის, ეტყობა!)
სარწმუნოება
არ ჰყოფნის
მარტო!
სულს მივცემ ჩემსას, –
ერთი სიტყვით, –
მე იმას მარტო,
ვინც იცის:
გაჩნდა
ქართველად
რატომ!
ვითარცა მტკვარი
მზე ამოდიოდა,
მთვარე ჩადიოდა,
მამალი ჰყიოდა,
კვამლი ადიოდა,
ვიღაცა ტიროდა,
ვიღაცა ჩიოდა,
ვიღაცას შიოდა,
ვიღაცას სციოდა, _
და
დრო
გადიოდა.
ვითარცა ღვინო _
ქვევრიდან
ხაპში _
ხაპიდან
დოქში _
დოქიდან
ჯამში _
ქართული სისხლი,
ქართული სული,
ქართული სიტყვა,
ქართული გული
გადადიოდა
კაციდან კაცში.
გადადიოდა,
გადადიოდა,
გადადიოდა _
და მოდიოდა,
და მოდიოდა,
და მოდიოდა,
და მოდიოდა,
ვითარცა მტკვარი.
გზადაგზა სვამდნენ,
ამღვრევდნენ, ღვრიდნენ,
უღმერთოდ ჰრყვნიდნენ,
უგულოდ ჰყიდდნენ.
და...
მიუხედავად ამისა,
მაინც _
გამოიარა რუსთველის გული,
გამოიარა ვახტანგის გული,
გამოიარა თამარის გული,
გამოიარა სულხანის გული...
და დღეს _
შოთაის ნაქონი სისხლით,
და დღეს _
ვახტანგის ნაქონი სისხლით,
და დღეს –
სულხანის ნაქონი სისხლით,
თბილისის ფართო ქუჩებში დადის:
ლეილა,
ლონდა,
ნათია,
ნანი,
ელისო,
ვაჟა,
გიორგი,
გივი
და...
იარონ!
იარონ!
იარონ!
ამინ!
საბა
ორბელიანი ლუდოვიკო მეთოთხმეტესთან
ალოდინეს და... მეთხუთმეტე კაცად შევიდა.
ცამეტი ლუდოვიკო კედლიდან იყურება.
ციცას ეფერება ლუი მეთოთხმეტე.
ხალხს ხმა დაუკარგა მეფის სიყრუემა, _
მეფეს ხალხზე უფრო კატა ეცოდება.
ხელმწიფემ საბას ნაუბარი მოისმინა რა:
_ოჰ... ოჰ... ოჰ... ოჰო! _ თქვა და თითქოს კიდეც ინანა.
მაგრამ ამითი არაფერი გამოვიდა რა
(საბას ხმა როდი წააგავდა კნავილს კატისას);
რაც შეიტანა, _ ისევე ის გამოიტანა
იმ სახელგანთქმულ ვერსალიდან ელჩმან ქართლისამ.
_ წვიმა არ არი! _
საბას კაბა დაუსველა რამ?!
_ თოვლი არ არი! _
საბას თავი გაუთეთრა რამ?!
_ ყინვა არ არი! _
სულხან-საბას აკანკალებს რა?
_ რამ დაასველა?!
_ რამ დაათეთრა?!
_ რა აკანკალებს?!
საქართველოა
მისთვის:
წვიმაც,
თოვლიც და ყინვაც!...
... მზე ეთხოვება ალბათ ახლა ტურფა ტანძიას...
ეს სიცხადეა, სულხან-საბავ, თუ ფანტაზია?!
დედის ცრემლები ყაყაჩოს და ბალახებს აწვიმს, _
ალვის ჩეროში სტირის დედა შვილს მოტაცებულს, _
სტამბოლში შვილი დედას სტირის, _ ჰყიდიან ყმაწვილს
(სჭვრეტენ ჯვარის წინ წმინდა ნინოს _ მუხლზე დაცემულს).
_ რამდენს აფასებ მაგ პატარას? _ ჰკითხა სპარსულად
საბამ სპარსელს და მოუთმენლად ელოდა პასუხს.
_ უი, ქართველი მეგონა და სპარსი ყოფილა! _
წარმოსთქვა ბალღმა, ყური მოჰკრა რა საბას სპარსულს.
_ არა პატარავ, ქართველი ვარ, ქართველი, გესმის?!
_ უი, დედასთან წამიყვანე, წამიყვან, ძია?...
საბას ცრემლები მოეძალა, _ ატირდა კაცი, _
თავის ბალღობა გაახსენდა, თავის ტანძია.
ვით ეს ყმაწვილი _ საქართველოც ასე მცირეა,
საქართველოსაც, ვით ამ ყმაწვილს, ასე ჰყიდიან...
საფრანგეთს ვთხოვოთ: გვიშველისო, _ სასაცილოა!
შენი ვახტანგი ლუდოვიკოს ფეხზე ჰკიდია.
ასე ფიქრობდა სულხან-საბა ხელჯოხიანი.
მხარდამხარ საბას ის პაწია ბიჭი მოსდევსდა...
_ მოგწყინდა განა უნაყოფოდ, ელჩო, ყიალი?! _
გულს ნუ გაიტეხ! _ მუხა კვლავაც შეიმოსება!
შენი სიცოცხლე ...
შენი სიცოცხლე, შენი ნაბიჯი,
მე შემაყვარა შენმა სარკმელმა
მე მიხარია - შენ რომ არსებობ
ვისი ხარ, -
ეს რა ჩემი საქმეა!
შენით თენდება, შენით ღამდება,
შენი ვარ, შენთან მინდა ხელახლა!
შენა ხარ -
რაც მე გამეხარდება!
რაც მეწყინება -
ისიც შენა ხარ!
80-იანი წლების დასაწყისში, მართალია, არაოფიციალურად, მაგრამ საქართველო, 15 რესპუბლიკას შორის, ყველაზე მდიდრად ითვლებოდა. ასევე, არაოფიციალური გათვლითა და დათვლით, ყველაზე მეტი „ცეხავიკი“ და შესაბამისად, მილიონერიც, სწორედ ჩვენს ქვეყანაში ცხოვრობდა. ლოგიკურად, ყველაზე მეტი „კანონიერი ქურდი“, ასევე, საქართველოში იყო. აბა, „ცეხავიკები“ ვინმეს ხომ უნდა „გაეპარსა“ და ოფიციალური სტრუქტურების გარდა, „დალაქებს“ შორის, „კანონიერი ქურდებიც“ იყვნენ, თუმცა ისტორიას, რომელსაც ახლა გიამბობთ, უნიკალური ფინალი აქვს და ის საქართველოში ჩატარებული სპეცოპერაციით დასრულდა...
შორიდან დავიწყოთ: საფრანგეთის მეფე ლუდოვიკო XV-მ, მეუღლისთვის, იუველირებს ბრილიანტის საყურეები და ყელსაბამი შეუკვეთა. მე-18 საუკუნის ნაკეთობა საოცრად თვალისმომჭრელი გახლდათ და საფრანგეთის ერთგვარ რელიქვიადაც ითვლებოდა, თუმცა მეორე სამამულო ომის დროს, დაიკარგა. ომის მიწურულს, საფრანგეთში მყოფმა ცნობილმა რუსმა მწერალმა, ალექსეი ტოლსტოიმ „შემთხვევით“, გადამყიდველებისგან, პრაქტიკულად, კაპიკებში შეიძინა და ცოლს, ლუდმილას უსახსოვრა. 1945 წლის 23 თებერვალს, ცნობილი მწერალი გარდაიცვალა, თუმცა მთელმა რუსეთმა იცოდა, რომ ტოლსტოის სახლში, ეს იშვითი რელიქვია ინახებოდა. ცოდნა ერთია, მაგრამ ქურდობას ვინ გაბედავდა?! ცნობილი მწერალი იმ სახლში ცხოვრობდა, სადაც მეზობლად პროკურორები, უმაღლესი პრეზიდიუმის წევრები, მინისტრები და მათი მოადგილეები ჰყავდა. სახლის შესასვლელში მამაკაცი იჯდა, რომელიც ყველა შემსვლელსა თუ გამსვლელს ამოწმებდა, ეკითხებოდა, სად მიდიოდა, ვისთან და რატომ. რაც მთავარია, ეს კაცი პენსიაზე გასული უშიშროების თანამშრომელი იყო, რომელსაც წესით, არაფერი უნდა გამოჰპარვოდა.
ჰოდა, 1980 წელს, ამ სახლის ფოიეში, სამი ახალგაზრდა გამოჩნდა, რომლებსაც ხელში ნაძვის ხე, შამპანური და შოკოლადის ფილები ეჭირათ. პორტიეს ღიმილით უთხრეს, ტოლსტოის ქვრივთან, ქალბატონ ლუდმილასთან მივდივართ, მისი ნათესავები ვართო და... უპრობლემოდ გაატარეს.
74 წლის ქალი, თავში ძლიერი დარტყმით გათიშეს და სახლი გაქურდეს, თუმცა წაიღეს მხოლოდ... ბრილიანტის საყურეები და გულსამაგრი. მაშინ მითითება იყო, რომ კერძო პირის მიერ დაკარგული ქონების შეფასებისას, სამართალდამცავებს დიდი თანხა არ უნდა დაესახელებინათ, რადგან არ შეიძლებოდა, საბჭოთა მოქალაქეს უზარმაზარი თანხა ჰქონოდა. ამის მიუხედავად, დაკარგული ბრილიანტები დაშვებული თანხის მაქსიმუმით შეფასდა - მილიონ მანეთად. 1 დოლარი მაშინ, 60 კაპიკი ღირდა. საბჭოთა კავშირის მთელი ძალოვანი სტრუქტურა ფეხზე დადგა. ტოლსტოის მუზეუმი გაუხსნეს, მისი წიგნები დიდი ტირაჟით იყიდებოდა, მწერლის ანდერძით, ლუდმილას სიკვდილის შემდეგ, მთელი ქონება სახელმწიფოს რჩებოდა და უცებ, ასეთი შემთხვევა.
გაირკვა, რომ სანამ ძარცვა მოხდებოდა, წინა დღეს, ტოლსტოის ქვრივი, რუმინეთის საელჩოში გახლდათ მიღებაზე და ბრილიანტები სწორედ იქ ეკეთა. ჩახედეს სიას და ერთი გვარი მოინიშნეს - ბორის ბურიაცე (მეტსახელად, ბორია ბრილიანტი, ბორია ციგანი). ამ ადამიანს, ბრილიანტების ხსენებაზე აკანკალებდა. ის მოსკოვის დიდი ოპერის მომღერალი იყო, უდიდესი გავლენით სარგებლობდა და რაც მთავარია, ბრეჟნევის შვილის, გალინა ბერეჟნევას საყვარლად ითვლებოდა. ბურიაცეს დაკითხვაზე მიყვანა რთული რომ იქნებოდა, უშიშროებაში კი იცოდნენ, მაგრამ მაშინდელი „კა-გე-ბე“-ს შეფი, იური ანდროპოვი მაინც შეეცადა, ბურიაცე დაკითხვაზე მიეყვანა. ბორიამ გალინას უთხრა, გალინამ - მამამისს და უკვე ასაკში მყოფმა ლეონიდ ილიჩმა, ანდროპოვი დატუქსა, ტოლსტოი დიდი მწერალია, მაგრამ ქურდობას ბურიაცის დონის მომღერალს ნუ დააბრალებთო. ანდროპოვმა სიტუაცია აღარ დაძაბა. გალინას და, შინაგან საქმეთა მაშინდელი მინისტრის, ნიკოლაი შჩოლოკოვის ცოლი, სვეტლანა, ბრილიანტების დიდი მოყვარული გახლდათ, შავ ბაზარზე აქტიურად ყიდულობდა და ყიდდა კიდეც ბრილიანტებს და როცა ფული არ ჰქონდა, ხელწერილს ტოვებდა, რითაც გადახდის ვალდებულებას იღებდა. ეს წერილები, საბოლოო ჯამში, სწორედ ანდროპოვის ხელში ხვდებოდა და როგორც ამბობენ, „კა-გე-ბე“-ს მაშინდელ შეფს ყველაზე ჰქონდა კომპრომატი, რის გამოც, ბრეჟნევის გარდაცვალების შემდეგ, კითხვა არ დასმულა, ვინ უნდა ყოფილიყო მსოფლიოს უდიდესი ქვეყნის პირველი პირი. მანამდე კი...
ალექსეი ტოლსტოის მეტსახელი „წითელი გრაფი“ გახლდათ. ლუდმილა მისი მეოთხე ცოლი იყო, წინა სამი ცოლიდან, სამი შვილი ჰყავდა, თუმცა ანდერძით, მათ არაფერს უტოვებდა და „კა-გე-ბე“-მ ეს ვერსიაც დაამუშავა, თუმცა ამაოდ - შვილები არაფერ შუაში იყვნენ. მომხდარიდან მალევე, ცნობილი მსახიობის, ზოია ფიოდოროვას სახლი გაქურდეს და თავად მსახიობი, რომელიც 30-ზე მეტ ფილმში იყო გადაღებული, მოკლეს.
სამართალდამცავებს ეჭვმიტანილი ჰყავდათ - ანატოლი ბეცი, კანონიერი ქურდი, რომელიც შემთხვევითმა მოწმემ ამოიცნო. მისი სურათი ტოლსტოის ქვრივს აჩვენეს და მანაც თავი დააქნია - ამ კაცმა გამძარცვაო. ბეცზე საკავშირო ძებნა გამოცხადდა. მას ორსული ცოლი ჰყავდა და როგორც კრიმინალებმა თქვეს, როგორი დაუნდობელიც იყო საქმეში, ისეთივე გულჩვილი ქმარი და მამა გახლდათ. მან დაიფიცა, რადაც უნდა დამიჯდეს, თუ ბიჭი შემეძინება, აუცილებლად მოვინახულებო. ქალმა გოგონა გააჩინა, მაგრამ „კა-გე-ბე“ აქაც ჩაერია და ყველას, მათ შორის, ქურდის ცოლსაც უთხრეს, რომ ბიჭი შეეძინა. ბეცი არ გამოჩენილა და სამართალდამცავები მიხვდნენ - მას ინფორმატორი, უშუალოდ, „კა-გე-ბე“-ში ჰყავდა. იმ დონის ქურდი, როგორიც ბეცი იყო, უშიშროებასთან კავშირზე აუცილებლად იქნებოდა.
ფიოდოროვას მკვლელობა საინტერესო სხვა კუთხითაც იყო. წინა დღეს, ის მიღებაზე იმყოფებოდა და სტუმრებს შორის... კვლავ იყო ბურიაცეს გვარი. ანდროპოვმა ამჯერად აღარ მოუსმინა ბრეჟნევს, ბურიაცე დაკითხვაზე დაიბარეს და დააპატიმრეს. საოპერო მომღერალმა აღიარა - ბეცს „ნაკოლი“, სწორედ მან მისცა. უშიშროება ისეთ დონეზე ეძებდა დამნაშავეს, რომ ადვილი მისახვედრი იყო - ის რუსეთს დატოვებდა და ცოტა ხნით, სხვა რესპუბლიკაში წავიდოდა. მისი კვალი ჯერ კიშინიოვში გამოჩნდა, თუმცა უშიშროების მაძებრების ჩასვლის შემდეგ, კვლავ დაიკარგა და აი, შეტყობინება აზერბაიჯანიდან მივიდა - ბეცი ბაქოშია.
„კა-გე-ბე“-ს მაძებრები მაშინვე ბაქოში ჩაფრინდნენ და ბეცის ორი თანამზრახველი დააკავეს. მათ აღიარეს, რომ ბრილიანტი, ერთ-ერთ აზერბაიჯანელ „ცეხავიკს“, ნახევარ მილიონ მანეთად მიჰყიდეს. უშიშროებამ ბრილიანტები ამოიღო, თუმცა ბეცზე ძებნა არ შეწყვეტილა. მისი კვალი თბილისში გამოჩნდა.
„აგენტურული ქსელის ცნობით, თბილისში გამოჩნდა საკავშირო ძებნაში მყოფი, „კანონიერი ქურდი“, ანატოლი ბეცი. ის ადგილობრივ ქურდებს დაემუქრა სტატუსის შეჩერებით, რადგან არ მოეწონა, თუ როგორ მდიდრულად ცხოვრობენ. ბეცმა თბილისში, „კანონიერი ქურდების“ საკავშირო „სხადნიაკი“ დააანონსა და ორ თვეში, საქართველოს დედაქალაქში, ორასამდე ქურდი უნდა შეიკრიბოს. განხილვის მთავარი საკითხი, ქართველი ქურდების უმრავლესობისთვის სტატუსის შეჩერება იქნება“, - ეს დეპეშა ჩვენი დედაქალაქიდან მოსკოვში გაიგზავნა.
სანამ „კა-გე-ბე“ მოსკოვიდან თბილისში დელეგაციას გამოუშვებდა, რუსეთის დედაქალაქში, მორიგი თავხედური ძარცვა მოხდა - ლომების პირველი ქალი მომთვინიერებელი, ლეგენდარული ირინა ბუგრიმოვას სახლი გაქურდეს და ბრილიანტები წაიღეს. ბუგრიმოვამ პირდაპირ თქვა, მის ბრილიანტებს თვალი გალინა ბრეჟნევამ დაადგა და სთხოვა კიდეც, მომყიდეო, შჩოლოკოვის ცოლიც კი მიუგზავნა, მაგრამ ირინამ უარი თქვა. რაოდენ პარადოქსულიც უნდა იყოს, ეს ქურდობაც ბეცს დაბრალდა და რაც მთავარია, ქართველმა სამართალდამცავებმა ვერ დაადასტურეს, რომ ქურდობის დღეს, ბეცი საქართველოში იმყოფებოდა.
გაჩნდა ვერსია, რომ ის მოსკოვში წავიდა, იქურდა და... კვლავ თბილისში დაბრუნდა. თბილისს რუსული „კა-გე-ბე“-ს კოჰორტა ეწვია, რომელსაც სათავეში, ლეგენდარული გამომძიებელი, ალექსეი სუხარევი ედგა. ქართული მხრიდან, „კა-გე-ბე“-სთან კოორდინაცია, ქართული მილიციის ერთ-ერთ ყველაზე გამოცდილ კადრს, რომან გვენცაძეს დაევალა. გვენცაძეს ყველაზე კარგად ჰქონდა აწყობილი აგენტურული ქსელი და, პრაქტიკულად, იცოდა ყველაფერი, რაც კრიმინალურ სამყაროში ხვდებოდა.
არაოფიციალური ინფორმაციით, მას ქართველმა „კანონიერმა ქურდებმა“ უთხრეს, ბეცს თუ მოგვაცილებ, მის ადგილსამყოფელსა და მარშრუტს დეტალებში გეტყვითო. სწორედ აგენტურის მეშვეობით გაირკვა, რომ ბეცი ზესტაფონში აპირებდა წასვლას, სადაც ცნობილ ძმებს - ამირან და ოთარ კვანტრიშვილებს უნდა შეხვედროდა. ბეცი მათთან მეგობრობდა და სავარაუდოდ, მათთან რამდენიმე კვირის გატარება სურდა. კვანტრიშვილები ბეცს თავშესაფარს აუცილებლად მისცემდნენ და რაც მთავარია, ეს თავშესაფარი უსაფრთხო იქნებოდა.
დაიგეგმა სპეცოპერაცია. სამართალდამცავებმა იცოდნენ, რომ ზესტაფონში, ბეცი „ვოლგით“ წავიდოდა, საჭესთან სხვას დასვამდა, თავად კი საბარგულში დაიმალებოდა, ოღონდ საბარგული ისე იყო მოწყობილი, რომ იქ მყოფ კაცს, მარტივად შეეძლო სალონში შესვლა. სპეცოპერაცია რიკოთის უღელტეხილზე დაიგეგმა ანუ იქ, სადაც ავტომობილი დიდ სიჩქარეს ვერანაირად განავითარებდა. ქართული სპეცდანიშნულების რაზმი და რუსული „კა-გე-ბე“-ს 7 გამომძიებელი უღელტეხილზე გამაგრდა. რუსულმა დელეგაციამ ქართულ მხარეს უთხრა, რომ საბარგულისთვის არ უნდა ესროლა და ბეცი აუცილებლად ცოცხლად აეყვანათ. ეს იყო ოფიციალური ბრძანება, რომელსაც ქართველები არ გადაუხვევდნენ.
მოკლედ, დათქმულ დროს, „ვოლგა“ გამოჩნდა. როგორც კი ავტომობილი ჩასაფრების ადგილს გაუსწორდა, სპეცდანიშნულების რაზმმა სროლა სწორედ საბარგულის მიმართულებით დაიწყო. მძღოლმა დამუხრუჭება და მანქანიდან გადმოხტომა მოასწრო, ის იქვე დააკავეს, თუმცა სროლა არ შეწყვეტილა - „ვოლგის“ საბარგული საცერს დაემსგავსა. როცა სპეცრაზმის წევრებმა ორ-ორი მჭიდი დაცალეს, საბარგულს ახადეს და რაღა თქმა უნდა, გარდაცვლილი ბეცი ნახეს.
ოფიციალური დასკვნით, ბეცს ავტომატის 21 და „მაკაროვის“ 2 ტყვია ჰქონდა მოხვედრილი. „მაკაროვის“ ტყვიებიდან ერთი - თავში, მეორე კი გულში ჰქონდა ნასროლი ანუ ის ცოცხალი არავის სჭირდებოდა. იმ სპეცოპერაციის დროს, „მაკაროვის“ სისტემის პისტოლეტი მხოლოდ გვენცაძესა და სუხარევს ჰქონდათ, მაგრამ გვენცაძე, „კა-გე-ბე“-ს გამომძიებლების თანდასწრებით, საკონტროლო გასროლას რომ არ გააკეთებდა, ცხადია.
გაურკვეველ ვითარებაში დაიღუპნენ ბეცის „პადელნიკებიც“. ოფიციალური ვერსიით, ისინი პატიმრებთან ჩხუბის დროს მოკლეს. გალინა ბრეჟნევამ იბრძოლა და იმის მიუხედავად, რომ ბურიაცეს 6 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯეს, მოახერხა და ციხიდან მიმაგრებაში გააშვებინა, თუმცა სულ ტყუილად - თავისუფლებაზე მყოფ ბურიაცეს, გათავისუფლებიდან მესამე დღეს, სახლთან ყელი გამოჭრეს. ბრეჟნევის გარდაცვალებისა და თანამდებობიდან შჩოლოკოვის წასვლის შემდეგ, უშიშროების კომიტეტში დასაკითხად, შს მინისტრის მეუღლე, სვეტლანა დაიბარეს. დაკითხვაზე მისვლას, მან თვითმკვლელობა არჩია. გალინა ბრეჟნევასთვის ხელი არ უხლიათ - მამის გარდაცვალების შემდეგ, ის, უბრალოდ, გალოთდა და საფრთხეს აღარ წარმოადგენდა.
ისე, როცა ალექსეი ტოლსტოის ქვრივი ლუდმილა გარდაიცვალა, მთელი მისი ქონება, ანდერძის შესაბამისად, სახელმწიფოს გადაეცა, მაგრამ... გადაცემულ ქონებაში ბრილიანტები ნახსენები არ იყო, ის, უბრალოდ, გაქრა და დღემდე, ოფიციალურად დაკარგულად ითვლება.
იმის მიუხედავად, რომ ადამიანების ორგანოებით უკანონო ვაჭრობა აკრძალულია და მკაცრად ისჯება, დღემდე არსებობენ ისინი, რომლებიც ამ საქმეს მისდევენ. სამწუხაროდ, მსოფლიოს არაერთ ქვეყანაში, პატარა ბავშვებსაც კი იპარავენ, რათა ნაწილ-ნაწილ გაყიდონ და ამით დიდი ფული იშოვონ. სამედიცინო სფეროს წინსვლამ, ბევრ სიკეთესთან ერთად, ისიც მოიტანა, რომ ადამიანების ორგანოებით ვაჭრობა სერიოზულ კრიმინალურ სინდიკატად იქცა და ამ სფეროში ჩართული დამნაშავეები უკან არაფერზე იხევენ.
საქართველოში, ორგანოებით შესაძლო ვაჭრობასთან დაკავშირებით, პირველი ჭორები 80-იანი წლების მიწურულს გავრცელდა. ხალხში ხმა დადიოდა, თითქოს, გარდაცვლილებს ორგანოებს აჭრიდნენ და საზღვარგარეთ ანუ იქ ჰყიდდნენ, სადაც მედიცინა უფრო წინ იყო და ორგანოების გადანერგვა ხდებოდა. ამიტომაც, ჭირისუფალი მაქსიმალურად ცდილობდა, რომ გარდაცვლილი ახლობელი მორგში არ გაეკვეთათ...
„ჩემს კოლეგას ყელში მავთული გადასცდა და ლამის დაიხრჩო. მაშინვე საავადმყოფოში გავაქანეთ, მეც წავედი და გამიხარდა, როცა მითხრეს, მორიგე ქირურგი ვინც იყო. იმ ახალგაზრდას პირადად არ ვიცნობდი, მაგრამ გაგებული მქონდა, ოქროს ხელები აქვს და საქართველოში კი არა, საბჭოთა კავშირის მასშტაბით გაითქვამს სახელსო. ჩემი კოლეგა საოპერაციოდ გაამზადეს, მაგრამ ექიმი კაბინეტიდან არ გამოდიოდა. ბოლოს, კაკუნზეც რომ არ უპასუხა ექთანს და კარიც შიგნიდან დაკეტილი აღმოჩნდა, ვეღარ მოვითმინე და შევამტვრიე. ვიფიქრე, ჩაეძინა-მეთქი, თუმცა ძილი კი არა, ჩემს წინ, ახალგაზრდა ქირურგი გარდაცვლილი ეგდო. სხვა ექიმებმა როგორც კი დახედეს, მაშინვე დაასკვნეს, მოწამლულიაო და გადარჩენა სცადეს, თუმცა მკვდარს ვინ გააცოცხლებდა?! მაგიდაზე წაქცეული ყავის ჭიქა იდო და იმდენი კი მოვახერხე, შემთხვევის ადგილი დავიცავი და ექსპერტებს იქაურობა, პრაქტიკულად, ხელუხლებელი დავახვედრე. მათი დასკვნაც მარტივი გახლდათ - ექიმი მოწამლეს, საწამლავი ყავაში შეურიეს, თუმცა ექსპერტებს შემადგენლობის გარკვევა უჭირდათ, რაღაც „ბუკეტია“, გამოცდილი ფარმაცევტის ან ქიმიკოსის ნამუშევარს ჰგავსო“, - იხსენებს დედაქალაქში მომხდარ გახმაურებულ საქმეს პოლიციის გადამდგარი პოლკოვნიკი, ბატონი თენგიზი.
მკვლელი მედპერსონალს შორის უნდა ეძებნათ, რადგან ყავის ჭიქა ჯერ კიდევ თბილი იყო ანუ ახალი მოდუღებული გახლდათ. კოლეგებმა თქვეს, ყავას ყოველთვის თავად იდუღებდა, სხვებს არ გამოსდით ისეთი, მე რომ მიყვარსო. სამედიცინო პერსონალი ორ საათში გამოიკითხა და რამდენიმემ ახსენა, ეს ჩვენი ექიმი, ექთანზე იყო შეყვარებული, ღამეც ერთად მორიგეობდნენ, საყვარლები იყვნენო. ექთანი ქვრივი გახლდათ, ექიმი - ცოლ-შვილიანი და გაჩნდა ვერსია, რომ ქმარზე შური ცოლმა იძია. სანამ ცოლამდე მივიდოდნენ, გამომძიებლებმა ექთნის დაკითხვა გადაწყვიტეს, თუმცა ის კლინიკაში ვერ იპოვეს.
„მისი სახლისკენ ვაპირებდით წასვლას, როცა საავადმყოფოში სასწრაფო დახმარების ცენტრიდან დარეკეს, თქვენი ექთანი ავტობუსში ცუდად გახდა, მგზავრებმა სასწრაფო გამოიძახეს და მოწამვლის ნიშნებით წავიყვანეთო ანუ ისიც ვიღაცამ მოწამლა და სასწრაფოდ გარდაცვლილი ექიმის ცოლი მოვიკითხე. ქალი მასწავლებელი გახლდათ და იმ დღეს, სკოლიდან ფეხი არ გაუდგამს. შესაბამისად, მოწამვლასაც ვერ მოახერხებდა, თუმცა ყველაზე საინტერესო წინ მელოდა - სანამ ექიმის ცოლის ამბებს ვარკვევდი, საავადმყოფოს კიდევ ერთი ექიმი ჩავარდა კომაში. მიზეზი აქაც იგივე - მოწამვლა. საბედნიეროდ, ქალისა და მეორე ექიმის გადარჩენა მოხერხდა, მაგრამ რამე ხომ უნდა მეღონა? ლამის სამმაგი მკვლელობა მოხდა და მე კიდევ ეჭვმიტანილიც არ მყავდა“, - იხსენებს ბატონი თენგიზი.
გამომძიებლებმა საავადმყოფოს თანამშრომელთა პირადი საქმეების შესწავლა დაიწყეს, მაგრამ საეჭვოს ვერაფერს მიაგნეს. შემდეგ უკვე იმ ოპერაციებს გადახედეს, როლმებზეც ორი ექიმი და ექთანი ერთად იყვნენ, მაგრამ ამჯერადაც საეჭვო ვერაფერი ნახეს. პაციენტები სრულიად ჯანმრთელები გახლდნენ ანუ სამეულს არავინ შემოჰკვდომია. გამოძიებას თითქოს ყველა ძაფი ხელიდან გაუსხლტა, მაგრამ ერთ დღესაც...
„სავადმყოფოში მივედი, თანამშრომლებს კიდევ გავესაუბრე, ახალი ვერაფერი გავარკვიე და წამოვედი. ეზოდან გამოსულს, სანდომიანი, ასაკოვანი კაცი მომიახლოვდა, ვიცი, ამ საქმეს იძიებ, მე წინა კორპუსში ვცხოვრობ, ყველაფერი იმის ბრალია, რომ ამ კლინიკაში ორგანოებით ვაჭრობენ, თუ არ გჯერა, საღამოს ჩემს კორპუსში მოდი და დეტალებს მოგიყვები, ახლა არ მცალიაო. გავოცდი, ჩავფიქრდი, სახელი ვკითხე, მერე გადავამოწმე, იქ ცხოვრობდა და საღამოს მივედი. ეზოში, სკამზე იჯდა, დამინახა თუ არა, წამოდგა, მერე ერთ ბავშვს დაუძახა, მაისური აუწია, მარჯვენა მხარეს, ზურგზე, იმ ადგილზე, სადაც თირკმელია, ბავშვს დიდი ნაიარევი ეტყობოდა. როგორც მოხუცმა თქვა, ეს ბავშვი მისი შვილიშვილი იყო, ორი წლის წინ დაიკარგა, მერე კი, დაკარგვიდან ორ კვირაში, მოულოდნელად გამოჩნდა, არაფერი ახსოვდა, თუმცა ნაოპერაციები ეტყობოდა. ექიმებმა დაადასტურეს, რომ ბავშვს თირკმელი აკლდა“, - იხსენებს ბატონი თენგიზი.
მოხუცის მონაყოლი თავზარდამცემი იყო. გამომძიებელმა თავად ნახა ნაიარევი და რაც მთავარია, ჰყავდა მოწმე, რომელსაც, როგორც თავად ამბობდა, არავინ უსმენდა, რადგან ადამიანების ორგანოებით მოვაჭრეებს, თურმე, სერიოზული მფარველები ჰყავდათ. ბატონი თენგიზი პირდაპირ უშიშროების კომიტეტში წავიდა და მწარედაც ინანა. იქ აუხსნეს, რომ მოხუცი ყოფილი პროფესორი გახლდათ, რომელსაც ცოლის გარდაცვალების შემდეგ, ფსიქიკური პრობლემები ჰქონდა, ის ბავშვი მისი შვილიშვილი სულაც არ იყო, არც თირკმელი აკლდა, უბრალოდ, ორი წლის წინ, ხიდან ჩამოვარდა და ტოტზე გამოედო, ნაიარევიც ამიტომ დარჩა.
გამომძიებელმა ახლიდან გადაამოწმა ყველაფერი და დაუდასტურეს ის, რაც უშიშროებაში მოისმინა. ორგანოებით ვაჭრობის თემა კი გამოირიცხა, მაგრამ ის ხომ ფაქტი იყო, რომ ახალგაზრდა ექიმი მოწამლეს და საავადმყოფოს კიდევ ორი თანამშრომლის მოწამვლა სურდათ?
ერთ დღესაც, როცა გამომძიებელი ისევ საავადმყოფოში მივიდა, მორიგე ექიმმა უთხრა, იქნებ ჩვენი სანიტარი დაკითხო, გარდაცვლილი ექიმის თანაჯგუფელია, სამსახურში მან მოიყვანა, ეგებ, მის წარსულზე იცოდეს რამეო. გამომძიებელი გაოცდა - ექიმის თანაჯგუფელი სანიტრად მუშაობდა. რატომ? რისთვის? ეს უკანასკნელი იმედი იყო და სამართალდამცავებმა სანიტარი მოიკითხეს. იმ დღეს სამსახურში არ იყო, სახლში დაურეკეს, დაკითხვაზე ხარ დაბარებულიო, თუმცა იმ დღიდან, სანიტარი გაქრა. მილიციამ მისი გარემოცვის შესწავლა დაიწყო და უახლოეს მეგობარსაც მალე მიაგნო.
„ჩემი მეგობარი გულის მანკით დაიბადა, გადარჩენის იმედს არ იძლეოდნენ ექიმები, მაგრამ გადარჩა და სამედიცინოზეც ჩააბარა, იმდენს ვიზამ, საკუთარ თავს, თავად ვუმკურნალებო. გათხოვდა კიდეც, თუმცა მერე გაირკვა, შვილი არასდროს ეყოლებოდა. ექვსი წელი იცხოვრა ქმართან ერთად, მერე გაიგო, რომ სამშობიაროში ახალშობილი ბიჭი მიუტოვებია მშობელს, რადგან პატარას გულის მანკის დიაგნოზი დაუსვეს და გადარჩენის იმედი არ ჰქონდათ. იმდენი მოახერხა, ავადმყოფი ბავშვი იშვილა, წინააღმდეგი ქალიც არ წასულა და მთელ ენერგიას მას ახმარდა. სამსახურიდან წამოვიდა, ფარმაცევტი გახდა - ასე უფრო ბევრი დრო ჰქონდა შვილისთვის. 5 წლის იყო ბავშვი, როცა აცრაზე, სწორედ იმ კლინიკაში მიიყვანა თანაჯგუფელთან, სადაც მუშაობს. თავად გარეთ გამოვიდა, ვერ შევხედავ ბავშვს როგორ ცრითო, ძალიან უყვარდა ბიჭი. ვერ გეტყვით, რა შეეშალათ ექიმებს, ამბობენ, ნემსი შემთხვევით ვენაში მოხვდა და წამალი ვენაში შეუშვეს, რამაც გულის გაჩერება გამოიწვიაო“, - ეს იყო მეგობრის მონაყოლი.
მისივე თქმით, გაქცეულის ძებნა საჭირო არ იყო, რადგან ხუთ დღეში, ბიჭის დაბადების დღე მოდიოდა და ქალი მის საფლავზე აუცილებლად მივიდოდა.
„მარტო წავედი სასაფლაოზე, კართან დავდექი. 12 საათისთვის, ის ქალიც მოვიდა, დამინახა, მიცნო, თვალით მანიშნა, მივალო, უხმოდ დავუქნიე თავი. მივიდა, იტირა, მერე წამოდგა და ხელები გამომიწოდა, ბორკილები დამადეო. მკვლელობა აღიარა, სანიტრადაც იმიტომ მოვეწყვე, მინდოდა, ჩემი შვილის მკვლელებთან ახლოს ვყოფილიყავი და შანსს დავლოდებოდიო. საწამლავის „ბუკეტიც“ თავად გააკეთა და სამივეს მოკვლა ერთ დღეს სცადა, მაგრამ არ გამოუვიდა. არადა, გაუფრთხილებლობით ბავშვის სიკვდილი პათოლოგიას ანუ გულის მანკს დაბრალდა და არა - ექიმებს“, - დაასრულა მოყოლა ბატონმა თენგიზმა.
სასამართლომ ქალს 15 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯა, თუმცა სამი წლის შემდეგ, ის სასჯელაღსრულების დაწესებულებაში, ტუბერკულოზით გარდაიცვალა.
როგორ ინარჩუნებენ გალელი ქართველები იდენტობას - პაატა დავითაია უცნობ დეტალებს ასაჯაროვებს
ახალი ამბები
გაზეთი ვერსია
-
-
Aenean sit amet ultrices justo. Phasellus nibh dui, lobortis et finibus a, laoreet sed metus. Donec finibus lacus vel iaculis ultrices.
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/U8huur9j1xQ" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
-
მონა ყველგან მონაა
-
Aenean sit amet ultrices justo. Phasellus nibh dui, lobortis et finibus a, laoreet sed metus. Donec finibus lacus vel iaculis ultrices.
Sed tempus velit
Cras fringilla magna eros, eu ultricies velit mattis at. Sed tempus velit ac magna rutrum ullamcorper.
Aliquam fringilla tristique erat, id malesuada turpis congue vitae. Duis eget euismod dolor. Etiam ac tincidunt ipsum. Morbi ullamcorper erat et bibendum fermentum. Mauris consequat accumsan metus in vulputate. Proin odio ipsum, malesuada in arcu egestas, viverra tincidunt leo. Etiam fermentum felis consectetur fermentum auctor. Curabitur quis maximus turpis, eu porttitor velit. Praesent id sem porta, tristique massa et, euismod ante. Sed semper mauris metus.
Aenean at est
Proin suscipit nulla nec justo suscipit pulvinar. Vestibulum lobortis, tortor non sagittis elementum, nibh ligula vulputate purus, pharetra euismod ex augue a metus. Nullam fermentum lobortis risus, et placerat tellus malesuada at. Aenean at est massa.
კანადის პროვინცია კვებეკში, მდინარე მეგპაის იურიდიული პირის სტატუსი მიანიჭეს. ამგვარად, ხელისუფლება, ეკოლოგები და ადგილობრივი ეთნიკური ჯგუფები, მის დაცვას აპირებენ ენერგეტიკული კომპანიებისგან. ახლა, ამ კანადურ მდინარეს უფლებები აქვს. მაგალითად, მას კანონით, მეურვის ყოლის უფლება ენიჭება.
მეურვეები შეიძლება გახდნენ ადამიანები, რომლებიც მდინარის ნაპირზე ცხოვრობენ და ყურადღებას მიაქცევენ მას. მეგპაის იურიდიული პირის სტატუსი მას შემდეგ მიანიჭეს, რაც ჰიდროენერგეტიკულმა კომპანიამ Hydro-Quebec, მასზე დამბის აშენების სურვილი გამოთქვა.
როგორც Associated Press-ი იტყობინება, სკანდალი გამოიწვია ქვეყანაში კორონავირუსის წინააღმდეგ რუსული ვაქცინის შეტანამ.
მთავრობა დატოვეს საგარეო საქმეთა და განათლების მინისტრებმა პარტიიდან „თავისუფლება და სოლიდარობა“ . მანამდე თანამდებობა დატოვა პარტიის ხელმძღვანელმა, რიჩარდ სულიკმა, რომელიც ვიცე პრემიერ მინისტრის მოვალეობას ასრულებდა. სულიკმა თქვა, რომ მისი პარტია არ დაბრუნდება მთავრობაში მანამ, სანამ პრემიერ მინისტრი იგორ მატოვიჩი არ დატოვებს თანამდებობას.
12 მარტს სლოვაკეთის ჯანდაცვის სამინისტროს ხელმძღვანელი მარეკ კრაიცი Sputnik V–ს ქვეყანასი შეტანის გამო თანამდებობიდან გადააყენეს. მატოვიჩმა განმარტა, რომ ქვეყნის მთავრობა დაშლის პირას იყო. მოგვიანებით, თავად მატოვიჩმა გამოთქვა მზადყოფნა დაეტოვებინა თანამდებობა "Sputnik V" -ს მიწოდებასთან დაკავშირებით შექმნილი ვითარების გამო.
არასერტიფიცირებული რუსული ვაქცინის შეტანამ სერიოზული პოლიტიკური დაყოფა გამოიწვია სლოვაკეთშით. საგარეო საქმეთა მინისტრმა ივან კორჩოკმა დაგმო პრემიერ მინისტრი, რომელიც პირადად დახვდა ვაქცინის პირველ პარტიას აეროპორტში. ქვეყნის პრეზიდენტმა ზუზანა ჩაპუტოვამ მოუწოდა Sputnik V ვაქცინის გამოყენების წინააღმდეგ. 6 მარტს მატოვიჩმა გამოაცხადა, რომ ვაქინას უკან არ დააბრუნებს. სწორედ მისი ამ განცხადებების დამო დაიშალა სლოვაკეთის მმართველი კოალცია.
ბრაზილიელი მკვლევარების მოსაზრებით, ერთ ადგილზე დიდხანს ჯდომა, კერძოდ, მუშაობის დროს, ასევე, მისგან გამომდინარე ნაკლები მოძრაობა, სიცოცხლის „დამოკლების“ სერიოზულ ფაქტორს წარმოადგენს. როგორც სწავლულებმა დაასკვნეს, ზოგჯერ, სწორედ ეს ფაქტი იწვევს ადამიანების სიკვდილს. ექსპერტები აღნიშნავენ, რომ ლეტალური შედეგების დაახლოებით 4%, გადაჭარბებული მჯდომარე სამუშაოსა და ასეთი ცხოვრების წესის „დამსახურებაა“.
ბრაზილიელებმა სკამზე ჯდომის „სასიკვდილო ლიმიტის“ განსაზღვრაც შეძლეს, რომლის გადაჭარბებაც ნეგატიურ გავლენას ახდენს ადამიანის ორგანიზმზე. პირიქით _ დროის შემცირება კი სიცოცხლის გახანგრძლივებას უწყობს ხელს. ციფრების ენით რომ ვთქვათ, ადამიანს შეუძლია სიცოცხლე 0.2 წლით გაიხანგრძლივოს, თუ ის მჯდომარე პოზაში ყოფნას, დღეში სამ საათამდე შეამცირებს. სწავლულები ასეთ დასკვნამდე, ბოლო 15 წლის განმავლობაში, სიკვდილიანობის სტატისტიკის შესწავლის შედეგად მივიდნენ, რომლის დროსაც, მათ ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემები გამოიყენეს.
მელბურნის უნივერსიტეტის თანამშრომლები სუპერ-აბის კლინიკურ ცდებს ატარებენ, რომელსაც ადამიანის განწყობის გამოკეთება შეუძლია. აბის შემადგენლობაში შედის ხუთი ბუნებრივი დანამატი. ეს პრეპარატი მათ დასახმარებლადაა განკუთვნილი, რომლებსაც ანტიდეპრესანტები არ შველით. ის სხვადასხვა ნაერთს შეიცავს, ასევე, თუთიასა და ფოლიუმის მჟავას. მთლიანობაში, აბი ანტიდეპრესანტი არაა და ის ურეცეპტოდაც გაიყიდება.
ტრადიციული დამაწყნარებლებისგან განსხვავებით, ეს ახალი საშუალება არ არის მიმართული გარკვეული მექანიზმისკენ. პრეპარატი ზემოქმედებს მთელ რიგ ნეირობიოლოგიურ პროცესებზე. მაგალითად, თუთია და ომეგა-3 ანთებას ხსნის. არის ვერსია, რომ დეპრესიას ანთება იწვევს და ავსტრალიელი სწავლულები დარწმუნებულნი არიან, რომ მათი სუპერ-აბი, ანტიდეპრესანტებზე გაცილებით ეფექტური იქნება.
პატიმრის დღიური
ადრეც ასე იყო და ახლაც ასეა - სოციალური განსხვავება ყოველთვის არსებობდა. ადრეც იყო გრანდიოზული ქორწილები და შინაურობაში გადახდილი ქორწილი, სადაც მხოლოდ უახლოესი ნათესავები იყრიდნენ თავს. პანდემიის გამო, დღეს ნებისმიერი სახის დღეობა აკრძალულია, თუმცა ადამიანები მაინც ახერხებენ ჩუმ-ჩუმად შეკრებას. დაახლოებით ასეთ, მცირე შეკრებაზე მოხდა ის, რაც შემდეგ წინგში შეიტანეს, როგორც პრეცენდენტული და მომავალ გამომძიებლებს სხვა რამესთან ერთად, ამ საქმესაც ასწავლიდნენ.
„საქართველოს ერთ-ერთ მაღალმთან რეგიონში, ბიჭმა ცოლი მოიყვანა. ოჯახი ხელმოკლედ ცხოვრობდა, ამიტომ, დაახლოებით 20 კაცამდე შეიკრიბა და პრაქტიკულად ერთ ოთახში დაეტიენ მასპინძლებიცა და მაყარიც. თბილისს გარეთ მომხდაი დანაშაულები ნაკლებადმეხებოდა ხოლმე, განსაკუთრებულ საქმეთა გამომძებელი ვიყავი, ამიტომ, ძალიან გამიკვირდა, როცა მითხრეს, მკვლელობა მოხდა და უნდა წახვიდეო. მოკლული პატარძალი აღმოჩნდა და საქმემ მეც დამაინტერესა. ვერ ვხვდებოდი, ვის უნდა მოეკლა პატარძალი შუა სუფრის დროს. მთაში ქალიშვილობის ინსტიტუტს მკაცრად იცავდნენ და ამის ნიადაგზე შესაძლებელი იყო მკვლელობაც კი, მაგრამ რა ქალიშვილობა, პატარძალი სუფრიდან ადგა, გავიდა და 10 წუთში დანით დაჩეხილი ნახეს“,-იხსენებს პოლიციის გადამდგარი პოლკოვნიკი, ბატონი თენგიზი.
როგორც ქორწილზე დამსწრეები აცხადებდნენ, მკვლელობა გაურკვეველ ვითარებაში მოხდა. პატარძალი სუფრიდან ადგა და გავიდა. დაახლოებით ათ წუთში სიძემ მოიკითხა და გაჩნდა ეჭვი, რომ გოგო ნათესავებმა დაუმალეს, არის ასეთი ტრადიცია, პატარძალს მალავენ და მერე სიძეს მის სანაცვლოდ ფულს სთხოვენ. ამიტომ, ყველა მხიარულობდა და იცინოდა, თმცა სიძემ საკუჭნაოში დანით სასტიკად მოკლულ პატარძალს მიაგნო და ღრიალი დაიწყო. სუფრის ყველა წევრი დარწმუნებული იყო, რომ სახლში უცხო არ შესულა, რაც იმას ნიშნავდა, რომ გამოძიებას მკვლელი მხოლოდ იქ მყოფებს შორის უნდა ეძებნათ.
„ადგილზე მისულმა პირველი, რაც დავაფიქსირე, ფოტოგრაფი იყო. ფოტოგრაფის მომსახურება მაშინ იაფი არ ღირდა,რადგან ვიდეოგადაღება არ არსებობდა და ტელევიზიის აპატარუტას კიდევ არავინ მოიტანდა. როგორც ამიხსნეს, ფოტოგრაფი პატარძლის ძმის ნანობი იყო, მან სთხოვა წაყოლა და ისიც უფასოდ წაჰყვა. ორი ფირი გადაღებული ჰქონდა, რაც იმას ნიშნავდა, რომ აღბეჭდილი იქნებოდა ყველა. ფირების გამჟღავნების შემდეგ, აღმოვაჩინე, რომ დაკითხული მყავდა სუფრის აბსოლუტურად ყველა მონაწილე, გარდა ერთისა, რომელიც ვერავინ იცნო, არადა ორ კადრში ჩანდა და ორივე კადრი სახლის ეზოში იყო გადაღებული. უცხო კაცზე რაიმე მნიშვნელოვანი ინფორმაცია ვერავინ გვითხრა, ყველა მხრებს იჩეჩდა, არ დაგვინახავსო, თუმცა პატარძლის 7 წლის დამ თქვა, მე დავინახე, როგორ მოვიდა ეს კაცი მანქანით,როგორ ესაუბრებოდა ჩემს დას, შემდეგ შავი ვარდი აჩუქაო. შავი ვარდი მაშინ ჩვენთვის წარმოუდგენლად ჩანდა, თუმცა პატარძლის დედამ დაადასტურა, შავი ვარდი ოთახში ვნახე და სანაგვეში ჩავაგდეო“,-იხსენებს ბატონი თენგიზი.
გამოძიებამ სანაგვეში შავი ვარდი მართლაც იპოვა, თუმცა ექსპერტმა დასკვნა დადო - ვარდი წითელია, შავი საღებავით აქვს ფერი შეცვლილი და რაც მთავარია, გამოყენებულია ავტომობილების შესაღებად განკუთვნილი სპეციალური დანადგარიო. ეს გამიძიებისთვის ახალი ხელჩასაჭიდი იყო. მაში საქართველოში ძალიან ცოტა იყო ისეთი ადგილები, სადაც ავტომბილი შეღებვა შეიძლებოდა და სამ დღეში სამართალდამცავებს სურათზე აღბეჭდფილი „მალიარი“ დაკითხვაზე ჰყავდათ.
„მე და გარდაცვლილს ერთმანეთი გვიყვარდა, შემდეგ ჯარში წავედი, იქიდან დაბრუნებულს კი მითხრა, რომ სხვა ჰყავდა და ცოლად უნდა გაჰყოლოდა. ქორწილამდე ერთი კვირით ადრე, წერილი გამომიგზავნა, ვთხოვდებიო. ავედი და შავი ვარდი ავუტანე, ჩემთან შევღებე. სულ 5 წუთი გავჩერდი და უკან დავბრუნდი“,-ეს არის ამონარიდი „მალიარის“ ჩვენებიდან.
ექსპერტებმა ის ტანისამოსი შეისწავლეს, რომელიც მას ეცვა. ტანსაცმელზე საღებავის წვეთები აღმოჩნდა, სისხლის კვალი - არა. ექსპერტები კი ამტკიცებდნენ, გამორიცხულია მკვლელს ტანსაცმელზე ერთი წვეთი სისხლის მაინც არ შესხმოდაო. შეამოწმეს ყველას ტანსაცმელი, მაგრამ უშედეგოდ. ისე ჩანდა, რომ მკვლელი ქორსილის სტუმრების შორის არ იყო, მაგრამ ყველა როგორ ამტკიცებდა, უცხო არავინ ყოფილაო?!
„პირში ჩალაგამოვლებული დავრჩი. საქმე თაროზე შემოვდე, რადგან ხელში არაფერი მეჭირა. თან სად შევრცხვი, სადღაც, მთაში... არ მეგონა თუ ჩემზე ჭკვიანი დამნაშავე ასეთ მიყრუებულ მხარეში იცხოვრებდა,როგორც წესი, ასეთები ასპარეზად დიდ ქალაქებსირჩევენ ხოლმე. რა უნდა მექნა? დარწმუნებული ვიყავი, ანალოგიური რამ აღარ მოხდებოდა, ანუ ქორწილში პატარძალს არავინ დაჩეხავდა, ვერც სხვა კვალს მივაგენი და ხელი ჩავიქნიე“,-ღიმილით გვიყვებასაკუთარ გაწბილებას ბატონი თენგიზი.
წელიწადზე ოდნავ მეტი იყო გასული, როცა უკვე თბილისში, ქორწილში პატარძალი დაჭრეს. ჰო, კი არ მოკლეს, დაჭრეს, რადგან პირველი ჭრილობის შემდეგ, მან არაადამიანური ხმით იყვირა და მკვლელი გაიქცა. ეს ყველაფერი იმ რესტორნის საპირფარეშოში მოხდა, სადაც ქორწილი იმართებოდა. რაღა თქმა უნდა, სამართალდამცავები ადგილზე მალე მივიდნენ და იმის მიუხედავად, რომ ქალმა დაკივლება მოასწრო, მან ვერ დაინახა, ვინ დაარტყა დანა, რადგან თავდამსხმელი ზურგიდან მიეპარა.
„სასწრაფო წესით ჩამოვიღე თაროდან ძველი საქმე და სტუმრების შედარება დავიწყე. მაინტერესებდა, ხომ არ იყო ამ ორ ქორწილში ერთი და იგივე პირი, თუმცა გაწბილება მელოდა - არცერთი სახელი და გვარი არ დაემთხვა. თანაც, ეს ცოტა მასშტაბური ქორწილი იყო და დაპატიჟებული სტუმრების სია მომიტანეს. შესაძლებელი იყო, ვინმე უცხოც ყოფილიყო და ამიტომ, ფოტოგრაფი მოვიკითხე. წარმოიდგინეთ ჩემი გაოცება, როცა ფოტოგრაფი იგივე აღმოჩნდა, რომელიც იქ, მთაში იღებდა ქორწილს. მთავარი ეჭვმიტანილიც სწორედ ის გახდა და მისი სახლისკენ ოპერატიულ ჯგუფთან ერთად დაუყოვნებლივ გავედი“,-იხსენებს ბატონი თენგიზი.
სამართალდამცავებს ფოტოგრაფი შინ არ დახვდათ. 35 წლის კაცი სრულიად მარტო ცხოვრობდა, თუმცა მისი ბინის კარი, მოწმეების თანდასწრებით მაინც გააღეს და ჩხრეკა ჩაატარეს. ჩხრეკის შედეგად იპოვეს სისხლიანი პერანგი, რომელიც დაჭრილი პატარძლის სისხლის ჯგუფს დაემთხვა. ეს უკვე მყარი სამხილი იყო და ფოტოგრაფზე ძებნა გამოცხადდა. ის მესამე დღეს... დაღესტანში დააკავეს.
„ცოლის მოყვანის მცდელობა სამჯერ მქონდა, მაგრამ სამივეჯერ ქალებმა ბოლო მომენტში გადაიფიქრეს. შემდეგ, სამივემ მითხრა, მინდა, ჩემს ქორწილში იყო ფოტოგრაფიო, ამით ბოლომდე მიწასთან გამასწორეს. ჰოდა, მას შემდეგ პატარძლები შემძულდნენ. რამდენჯერმე გამიჩნდა მათი მოკვლის სურვილი, მაგრამ ვერ ვბედავდი. ერთი წლის წინ კი, პატარძალი სრულიად მარტო შემეჩეხა და ბევრი არ მიფიქრია, დანა რამდენჯერმე დავარტყი. სამსახურის კოსტუმი მეცვა, გავიხადე, მანქანაში დავმალე, ახალი ჩავიცვი და დავბრუნდი. ფოტოგრაფი ქორწილებში ყველაზე თავისუფალი კაცია, მიდის, მოდის, ყურადღებას არავინ აქცევს და რაც მთავარია, კადრში არ ხვდება. ამიტომაც, ვერ შენიშნეს გამომძიებლებმა, რომ ერთი წლის წინ ქორწილში სხვადასხვა კოსტუმი მეცვა, თორემ საქმეს იქვე გახსნიდნენ, უბრალოდ მე ფოტოებზე არ ვიყავი. ახლაც იგივეს გაკეთება მსურდა, მაგრამ ფატამ შემიშალა ხელი, პირზე ვერ ავაფარე, თითები ამებლანდა და პატარძალმაც ისეთი ხმა ამოუშვა, მეგონა ჭერი ჩამოიქცეოდა“,-ეს არის ფოტოგრაფის აღსარების ფრაგმენტი.
სასამართლოზე ფოტოგრაფმა ერთი მოსამართლე აიცილა, აქაოდა, ქალია, მიკერძოებული იქნებაო. კაცმა მოსამართლემ 15 წელი მიუსაჯა და როგორც მერე ახსნეს, დახვრეტის მუხლს ერთადერთი მიზეზის გამო აცდა - მეორე მსხვერპლი არ მოკვდა, მხოლოდ ერთი მკვლელობისთვის კი, მაშინაც ძალიან იშვიათად ხვრეტდნენ.
პატიმარი #0578
ნატრიუმი, რომელსაც მარილიანი საკვები შეიცავს, შფოთვასთან დაკავშირებულ ჰორმონ ანგიოტეზინს ახშობს. ამერიკელი სწავლულები ცინცინატის უნივერსიტეტიდან, საკუთარი კვლევების საფუძველზე ამტკიცებენ, რომ მარილიანი კერძები ადამიანს სტრესის დაძლევაში ეხმარება.
მათი თქმით, ასეთ საკვებში ნატრიუმი ახშობს ანგიოტეზინს და ხელს უწყობს ჰორმონ ოქსიტოცინის გამომუშავებას, რომელიც ორგანმიზმზე დამამშვიდებლად მოქმედებს, მთლიანობაში კი, ადამიანის მდგომარეობა ჰარმონიული ხდება. მართალია, კვლევა ლაბორატორიულ თაგვებზე მიმდინარეობდა, მაგრამ სწავლულების მტკიცებით, ეს პროცესები ადამიანშიც ანალოგიურად მიმდინარეობს.
